De eindvisie

I. De eenvoud van verlossing

 

1. Wat is verlossing toch eenvoudig! Al wat ze zegt is dat wat nooit waar was nu niet waar is, en dat nooit zal zijn. Het onmogelijke is niet gebeurd, en kan geen gevolgen hebben. En dat is alles. Kan dit voor iemand die wil dat dit waar is, lastig te leren zijn? Alleen de onwil dit te leren kan zo’n makkelijke les ingewikkeld maken. Hoe moeilijk is het om te zien dat wat onwaar is niet waar, en wat waar is niet onwaar kan zijn? Je kunt niet langer zeggen dat je geen verschil ziet tussen onwaar en waar. Er is jou exact verteld hoe je het ene van het andere kunt onderscheiden, en wat je precies moet doen als je in verwarring raakt. Waarom volhard je er dan in zulke simpele dingen niet te leren?

 

Jezus houdt ervan om te verklaren dat Een cursus in wonderen eenvoudig is. En met eenvoudig bedoelt hij niet 'eenvoudig maar niet gemakkelijk'. Hij zegt expliciet: 'Deze cursus is makkelijk' (T23.III.4:1). Hij is er zich echter ook volledig van bewust dat wij de Cursus als extreem moeilijk ervaren, vooral hoe langer we ermee bezig zijn en hoe serieuzer we ermee omgaan. Waarschijnlijk heb je je wel eens afgevraagd waarom dat zo is, en deze alinea begint met een indringende uitleg daarover. Het enige wat verlossing zegt is dat het onware niet waar is en dat het onmogelijke niet is gebeurd. Dit is volkomen logisch en in principe dus niet moeilijk om te leren, vooral omdat Jezus ons heeft verteld hoe we het onware van het ware kunnen onderscheiden. Maar we moeten het ook willen leren. Want als iemand iets niet wil leren, maakt het niet uit hoe eenvoudig het is.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

2. Daar is een reden voor. Maar verwar die niet met het idee dat de simpele dingen die de verlossing jou vraagt te leren, moeilijk zijn. Ze onderwijst slechts het zeer voor de hand liggende. Ze gaat eenvoudig van de ene duidelijke les naar de volgende, in makkelijke stappen die jou zachtjes en zonder de minste inspanning van de ene naar de andere leiden. Dit kan niet verwarrend zijn, en toch ben je in verwarring. Want op een of andere manier geloof je dat wat totaal verward is, makkelijker te leren en te begrijpen valt. Wat jij jezelf geleerd hebt is zo’n geweldig staaltje leerwerk dat het inderdaad ongelooflijk is. Maar je hebt het voor elkaar gekregen omdat je dat wilde, en je hebt er in je ijver niet eens bij stilgestaan dat dit lastig te leren is en te ingewikkeld om te vatten.

 

Laten we onszelf niet wijsmaken dat verlossing moeilijk is. Ze onderwijst het eenvoudige en voor de hand liggende. Ze gaat van de ene duidelijke les naar de volgende, in kleine, overzichtelijke stapjes. Waarom lijkt zo'n eenvoudig proces dan toch zo moeilijk te zijn? Omdat we onszelf door middel van een 'geweldig staaltje leerwerk' een volslagen verward denksysteem eigen hebben gemaakt — het denksysteem van het ego. Dat was niet eenvoudig om te leren, maar dat heeft ons niet tegengehouden. We zetten door en leerden het toch. Hierdoor lijkt het heldere en eenvoudige denksysteem dat Jezus in de Cursus presenteert vrijwel ondoordringbaar. Maar Jezus draait de zaken om. Wij zeggen tegen hem: 'het denksysteem dat je mij probeert te leren is te complex en ingewikkeld'. Hij antwoordt: 'niet mijn denksysteem, maar het denksysteem dat je nu hanteert is uitermate complex en ingewikkeld. Vergeleken daarmee is de Cursus de essentie van eenvoud'. Wij klagen: 'maar de Cursus vergt zoveel inspanning om te leren'. Hij antwoordt: 'juist het leren van je huidige denksysteem kostte een gigantische inspanning, en daar zeurde je niet over. Je nam een besluit en deed het'. We kunnen hem bijna horen denken: 'we zouden nu wel een beetje van dat doorzettingsvermogen kunnen gebruiken'.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

3. Niemand die begrijpt wat je geleerd hebt, hoe zorgvuldig je dat hebt gedaan, en welke moeite jij je hebt getroost die lessen eindeloos te oefenen en te herhalen in elke jou denkbare vorm, kan ooit de kracht van jouw leervaardigheid in twijfel trekken. Er is in de wereld geen grotere kracht. De wereld werd erdoor gemaakt, en ook nu nog is ze op niets anders aangewezen. De lessen die jij jezelf hebt onderwezen, zijn zo uit-en-te-na geleerd en zo star, dat ze als zware gordijnen oprijzen om eenvoudige en voor de hand liggende zaken aan het oog te onttrekken. Zeg niet dat jij die niet kunt leren. Want jouw vermogen om te leren is sterk genoeg om je te onderwijzen dat jouw wil niet de jouwe is, je gedachten jou niet toebehoren, en zelfs dat jij iemand anders bent.

 

We hebben geen idee hoe sterk onze leervaardigheid is. We kunnen alles leren wat we willen. Kijk om je heen. De meubels, de bomen, de lichamen — alles is de verwezenlijking van lessen die we onszelf hebben geleerd. We hebben deze lessen eindeloos herhaald. We gingen zelfs 'overleren' zelfs nadat we ons doel hadden bereikt gingen we door met studeren en oefenen. De lessen vergden zoveel inspanning omdat ze krankzinnig waren. We leerden onszelf dat onze wil niet onze werkelijke wil is, dat onze gedachten niet in onszelf verblijven maar in de mensen op wie we ze projecteren, en dat wij, de Zoon van God, iets anders zijn — een menselijk lichaam. Wie anders dan een uitmuntende leerling zou zichzelf met succes zulke verbijsterend dwaze ideeën als deze kunnen aanleren? Het probleem is echter dat deze krankzinnige, tegenstrijdige lessen het leren van de eenvoudige en ondubbelzinnige lessen van de Cursus bemoeilijken. Zoals Jezus tegen Helen zei:

 

'Ik heb je gezegd dat in het volgende deel van de cursus in toenemende mate nadruk zal worden gelegd op de Verzoening, en Ik heb die gedefinieerd als 'ongedaan maken'. Je weet heel goed dat het veranderen van leerpatronen vereist dat de oude patronen ongedaan worden gemaakt. De werkelijke betekenis van retroactieve inhibitie* is eenvoudig dat wanneer er twee leermethoden naast elkaar bestaan, ze elkaar verstoren.

Het was verstandig van je William Rockford ertoe te bewegen zijn toestemming te verlenen om zowel de oude als de nieuwe kennis te meten, waardoor de verhouding gemeten kon worden. Ik heb je daar overigens bij geholpen [Helen interrumperend: 'Daar ben ik boos over'] omdat de meeste studies alleen maar de leervermindering [verlies] meten, veroorzaakt door nieuw leren, vergeleken met het oude. Maar de nadruk zou erop moeten liggen hoe men de werking van het oude op het nieuwe kan minimaliseren. Het is veel nuttiger op dit terrein te werken'.

(Kenneth Wapnick: 'Een leven geen geluk', blz. 255).

 

* 'Retroactieve inhibitie' is een term uit de psychologie en betekent dat men moeite heeft zich een voorval te herinneren vanwege gebeurtenissen die na (later dan) het voorval hebben plaatsgevonden. Jezus zegt echter dat de nadruk moet liggen op het omgekeerde: hoe het oude leren het leren van het nieuwe belemmert. Dat is waar hij het in deze paragraaf over heeft.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

4. Wie kan er nu beweren dat lessen zoals deze makkelijk zijn? Toch heb je meer dan dit geleerd. Je bent doorgegaan, en hebt zonder morren iedere stap gezet, hoe moeilijk die ook was, tot er een wereld was opgebouwd die jou paste. En elke les waardoor de wereld wordt samengesteld, komt voort uit die eerste leerprestatie, een enormiteit zo groot dat de Stem van de Heilige Geest voor de grootheid daarvan nietig en stil lijkt.* De wereld nam een aanvang met één enkele zonderlinge les, krachtig genoeg om ervoor te zorgen dat God vergeten werd en dat Zijn Zoon van zichzelf vervreemdde, verbannen uit het huis waarin God Zelf hem gevestigd heeft. Jij, die jezelf geleerd hebt dat de Zoon van God schuldig is, zeg niet dat je de eenvoudige zaken die de verlossing jou onderwijst niet leren kunt!

 

Het begon allemaal met 'één enkele zonderlinge les': het idee dat Gods Zoon schuldig kan zijn. Kun je zien hoe krankzinnig dit is? Stel je voor dat je in de Hemel bent, omgeven door en doordrongen van oneindige en pure heiligheid, en jezelf er door voortdurende herhaling geleidelijk aan van overtuigt dat jij, Gods eigen Zoon, een zondaar bent. Wat een enorme leerprestatie! Alle andere krankzinnige lessen die we onszelf hebben geleerd zijn gebaseerd op deze les. En we zijn doorgegaan, 'zonder morren' (een subtiele verwijzing naar onze klachten over het leren van de cursus), totdat een hele wereld was opgebouwd, een wereld die een enorm, onderling verstrengeld web is van deze lessen. Aangezien we dat voor elkaar hebben gekregen, kunnen we ook de lessen van Een cursus in wonderen zonder enige twijfel leren!

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

5. Leren is een bekwaamheid die jij gemaakt hebt als een geschenk aan jezelf. Ze werd niet gemaakt om de Wil van God te doen, maar om de wens in stand te houden dat die kon worden weerstaan, en dat een wil los daarvan toch werkelijker zou zijn dan deze Wil. En dit is wat leren heeft geprobeerd te demonstreren, en jij hebt datgene geleerd waartoe dit onderwijs ontworpen was. Nu staat wat jij vanouds uit-en-te-na geleerd hebt onverbiddelijk voor de Stem van de waarheid, en onderwijst het jou dat Haar lessen niet waar zijn, te lastig zijn om te leren, te moeilijk om te zien, en te zeer tegengesteld aan wat werkelijk waar is. Toch zul jij ze leren, want die lessen te leren is het enige doel dat de Heilige Geest voor jouw leervaardigheid in heel de wereld ziet. Zijn eenvoudige lessen in vergeving hebben een kracht machtiger dan de jouwe, want ze roepen jou toe vanuit God en vanuit jouw Zelf.

 

We hebben onze bekwaamheid om te leren gebruikt om onszelf te onderwijzen dat Gods Wil bestreden, vervolgens vergeten, en ten slotte vervangen kan worden door een nieuwe wil (die van het ego), die krachtiger is dan de Zijne. En het heeft gewerkt — we hebben het geleerd. Maar nu komt de Heilige Geest en klopt zachtjes op een deur die we voorgoed gesloten dachten te hebben. Hij verschijnt in de vorm van dit blauwe boek en zegt: 'Gods Wil is nog steeds de enige ware wil'. Wat dit boek zegt kan een luchtkasteel lijken of een sprong in het diepe. Maar ondanks onze scepsis roert zich iets in ons, een onverklaarbare aantrekkingskracht die uitgroeit tot een onherroepelijke vastberadenheid. Want het blijft een feit dat het enige echte gebruik van onze leervaardigheid bestaat uit het leren van de lessen die in deze cursus worden gepresenteerd. En het blijft eveneens een feit dat de Wil die deze lessen vertegenwoordigen oneindig veel sterker is dan de wil waarmee we ons geïdentificeerd hebben. Daarom zullen we deze lessen leren, ongeacht hoeveel we twijfelen en aarzelen.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

6. Is dit een zwakke Stem, zo nietig en stil*, dat Ze zich niet verheffen kan boven het zinloze lawaai van klanken zonder betekenis? 2 God heeft niet gewild dat Zijn Zoon Hem vergeet. En de macht van Zijn Wil huist in de Stem die namens Hem spreekt. Welke les ga jij leren? Welk resultaat is onontkoombaar, zo zeker als God, en ver boven alle twijfel en vragen verheven? Kan het zijn dat al jouw futiele leren, met een merkwaardig resultaat en ongelooflijke moeilijkheidsgraad, de eenvoudige lessen zal weerstaan die jou op ieder moment van elke dag worden onderwezen sedert de tijd begon en het leren werd gemaakt?

 

De Heilige Geest spreekt niet alleen tot ons door middel van dit boek. Hij heeft sinds het begin der tijden elke seconde in ons oor gefluisterd. Hij heeft ons lessen gezonden in elke situatie, potentiële heilige relaties in elke ontmoeting. En ondanks conventionele beelden van Hem, is Hij geen 'zwakke stem'. Hij is de Stem namens God Zelf, die wil dat Zijn Zoon Hem niet vergeet. De machtige Stem van God Zelf spreekt dus onafgebroken tot ons en leert ons een ongelooflijk eenvoudige les. Kan ons nietige, zinloze, intens moeilijke oude leerproces dit allemaal weerstaan? Wie denken we dat we voor de gek houden?

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

7. Er vallen maar twee lessen te leren. Elk resulteert in een andere wereld. En elke wereld volgt met zekerheid uit haar bron. Het vaststaand resultaat van de les dat Gods Zoon schuldig is, is de wereld die jij ziet. Het is een wereld van verschrikking en vertwijfeling. En ze biedt geen enkele hoop op geluk. Er is geen plan dat jij ten behoeve van jouw veiligheid kunt opstellen dat ooit werken zal. Er is geen vreugde die je hier kunt zoeken, met de hoop die te vinden. Dit is echter niet het enige resultaat waartoe jouw leren kan leiden. Hoe uit-en-te-na jij de door jou gekozen taak ook mag hebben geleerd, de les die de Liefde van God weerspiegelt is nog altijd sterker. En je zult leren dat Gods Zoon onschuldig is, en een andere wereld zien.

 

Er zijn slechts twee lessen te leren: Gods Zoon is schuldig of Gods Zoon is schuldeloos. Elke les is het fundament van een hele wereld. We kunnen wel raden op welke les onze huidige wereld is gebaseerd. Als we volkomen eerlijk zijn tegen onszelf, kunnen we niet ontkennen dat de beschrijving van onze wereld in deze alinea klopt:

Het is een wereld van verschrikking en vertwijfeling.

Ze biedt geen enkele hoop op geluk.

Er is geen plan dat we ten behoeve van onze veiligheid kunnen opstellen dat ooit werken zal.

Er is geen vreugde die we hier kunnen zoeken, met de hoop die te vinden.

Waarom is een wereld als deze het enige resultaat van de les 'Gods Zoon is schuldig'? Omdat de wereld een projectie is van wat we in onze denkgeest geloven, 'de uiterlijke weergave van een innerlijke toestand' (T21.In.1:5). Maar ook al hebben we deze les uitermate goed geleerd, de les dat de Zoon van God onschuldig is, is veel sterker. Uiteindelijk zullen we deze leren, want ze weerspiegelt onze werkelijke wil. Het is wat we werkelijk willen.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

8. Het resultaat van de les dat Gods Zoon schuldeloos is, is een wereld zonder angst waar alles door hoop wordt verlicht en sprankelt van een milde vriendelijkheid. Er is niets wat jou niet roept met een zacht verzoek jouw vriend te mogen zijn, en zich met jou te mogen verbinden. En nooit blijft een oproep ongehoord, onbegrepen, of zonder antwoord in precies dezelfde taal als waarin de oproep werd gedaan. En jij zult begrijpen dat dit de oproep was die iedereen en alles in de wereld altijd al heeft gedaan, maar die jij niet aanzag voor wat ze was. En nu zie je in dat jij je hebt vergist. Je werd misleid door de vormen waarin de oproep zat verscholen. En daarom hoorde jij die niet, en verloor je een vriend die altijd deel van jou wilde zijn. De zachte, eeuwige roep van elk deel van Gods schepping tot het geheel wordt over heel de wereld gehoord die deze tweede les jou brengt.

 

Toepassing : Deze aangrijpende alinea beschrijft de werkelijke wereld. Laten we proberen daarmee in contact te komen:

 

Ik stel mij een wereld voor waarin geen angst bestaat; een wereld waarin alles verlicht wordt door hoop, en waarin alles en iedereen sprankelt van een milde vriendelijkheid.

In deze wereld verzoekt iedereen mij om mijn vriend te mogen zijn, en zich met mij te mogen verbinden.

Ik hoor elke oproep, en beantwoord deze in dezelfde taal als waarin de oproep werd gedaan.

Ik begrijp nu dat dit de oproep is die iedereen en alles altijd al heeft gedaan, maar die ik niet waarnam zoals hij was.

Ik werd misleid door de vormen waarin de oproep was verborgen. Daardoor hoorde ik hem niet, en verloor ik een vriend die altijd deel van mij wilde zijn.

Maar nu wordt de zachte, eeuwige roep van elk deel van Gods schepping tot het geheel eindelijk door mij gehoord.

Hij wordt gehoord in heel de wereld die het gevolg is van de les dat Gods Zoon schuldeloos is.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

9. Er is geen enkel levend wezen dat niet de universele Wil deelt dat het heel is, en dat jij zijn roep niet onbeantwoord laat. Zonder jouw antwoord is het ten dode opgeschreven, zoals het van de dood wordt gered wanneer jij zijn roep hebt gehoord als de aloude oproep tot het leven, en begrepen hebt dat het slechts jouw eigen roep is. De Christus in jou herinnert Zich God met al de zekerheid waarmee Hij Zijn Liefde kent. Maar alleen als Zijn Zoon onschuldig is, kan Hij Liefde zijn. Want God zou inderdaad angst zijn als hij die door Hem onschuldig is geschapen, slaaf van schuld zou kunnen zijn. Gods volmaakte Zoon herinnert zich zijn schepping. Maar in schuld is hij vergeten wat hij in werkelijkheid is.

 

Toepassing : Denk aan iemand die je op een afstand houdt, misschien omdat hij of zij jou, in jouw ogen, heeft beschadigd of gekwetst. Zeg dan:

Jij roept mij met een zacht verzoek mijn vriend te mogen zijn.

Jouw roep is de aloude roep tot het leven.

Hoe kan ik jouw roep onbeantwoord laten als mijn antwoord jou redt van de dood?

Hoe kan ik hem onbeantwoord laten als ik begrijp dat het slechts mijn eigen roep is?

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

10. De angst voor God is even zeker het gevolg van de les dat Zijn Zoon schuldig is als Gods Liefde onherroepelijk herinnerd wordt wanneer hij zijn onschuld leert. Want haat moet wel de vader zijn van angst, en zichzelf als de vader daarvan zien. Hoezeer vergis jij je die niet de oproep hoort die weerklinkt achter elke schijnbare roep om de dood, die zingt achter elke moorddadige aanval en ervoor pleit dat liefde de stervende wereld herstelt. Jij begrijpt niet Wie jou vanachter elke vorm van haat, elke roep om oorlog roept. Maar je zult Hem herkennen als je Hem antwoordt in de taal waarmee Hij jou roept. Hij zal verschijnen wanneer jij Hem geantwoord hebt, en in Hem zul je weten dat God Liefde is.

 

Wij zien een wereld van moordzuchtige aanvallen, maar we horen niet de roep om liefde die daarachter schuilgaat. Het is de oproep die ervoor pleit 'dat liefde de stervende wereld herstelt'. We realiseren ons niet dat degene die ons roept in werkelijkheid de Christus in onze broeder is, de schuldeloze Zoon van God Zelf. Maar wanneer we uiteindelijk deze roep horen en beantwoorden, zullen we de Christus in de ander en onszelf herkennen en zullen we ons herinneren dat God Liefde is.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

11. Wat is verleiding anders dan de wens om de verkeerde beslissing te nemen over wat je wilt leren, en een resultaat te verkrijgen dat je niet wilt? De erkenning dat het een ongewenste staat van je denkgeest is, wordt het middel waarmee de keuze wordt herzien, en een ander resultaat gezien wordt dat de voorkeur geniet. Je bent misleid als je gelooft dat jij rampspoed, onenigheid en pijn wilt. Hoor in jezelf de roep hierom niet. Maar luister liever naar de diepere roep daarachter, die tot vrede en vreugde aanspoort. En heel de wereld zal jou vreugde en vrede geven. Want zoals je hoort, zo zul je antwoorden. En zie! Jouw antwoord is het bewijs van wat je hebt geleerd. Het resultaat is de wereld die jij aanschouwt.

 

De verleiding om bepaalde illusies te waarderen is in feite de wens om de verkeerde les te leren — Gods Zoon is schuldig — wat een resultaat oplevert dat we niet willen: een wereld van 'rampspoed, onenigheid en pijn'. Wanneer we ons ervan bewust worden dat deze wereld het gevolg is van onze eigen onjuiste keuze, kunnen we een nieuwe keuze maken. We kunnen besluiten om niet langer naar de roep van onze valse wil te luisteren, maar in plaats daarvan naar onze ware wil, de keuze voor vrede en vreugde. Want de roep waarnaar we in onze denkgeest luisteren, bepaalt welke roep we horen in onze broeder. En wanneer we hem horen in iedereen, leven we in de werkelijke wereld.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

12. Laten we een ogenblik stil zijn en alles vergeten wat we ooit hebben geleerd, alle gedachten die we ooit hebben gehad, en alle vooroordelen die we eropna houden over de betekenis en de bedoeling der dingen. Laten we ons niet onze eigen ideeën herinneren over waartoe de wereld dient. Wij weten het niet. Laat elk beeld dat we van wie ook in onze denkgeest vasthouden, daaruit worden losgemaakt en weggeveegd.

 

13. Wees vrij van oordelen en je onbewust van enige gedachte over goed of kwaad die ooit over iemand in je denkgeest opgekomen is. Nu ken je hem niet. Maar je bent vrij om hem te leren kennen, en op nieuwe wijze te leren kennen. Nu is hij voor jou herboren en ben jij voor hem herboren, zonder het verleden dat hem ter dood veroordeeld heeft, en jou samen met hem. Nu is hij vrij om te leven, net als jij, want een oeroud leren is heengegaan en heeft plaatsgemaakt zodat de waarheid kan worden herboren.

 

Voordat de tijd begon leerden we onszelf de les dat Gods Zoon schuldig is. Deze les werd een donkere lens, een vervormd filter, waardoor we sindsdien alles waarnemen. Jezus vraagt ons om dit alles los te laten, zodat er ruimte in de denkgeest ontstaat voor een nieuwe les. Nu zien we, als we naar onze broeder kijken, de duivel in plaats van Gods Zoon. En wat we zien en horen leidt tot slechts één conclusie: hij is schuldig en verdient straf.

Door stil te worden en 'alles te vergeten wat we ooit hebben geleerd', kunnen we een nieuwe keuze maken en de les leren dat Gods Zoon onschuldig is. Dan is de oude les vergeten en kan de waarheid opnieuw in onze denkgeest dagen.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

* NBG heeft in 1Kon.19:12: ‘… het suizen van een zachte koelte.’ KBS houdt het op een ‘zachte bries’, waar de King James ‘a still, small voice’ heeft, hetgeen hier in de Engelse tekst is geciteerd.