Hoofdstuk 17
Vergeving en de heilige relatie
IV. De twee schilderijen
1. God heeft Zijn relatie met jou tot stand gebracht om jou gelukkig te maken, en niets wat je doet dat niet strookt met Zijn doel kan werkelijk zijn. De bedoeling die God aan iets heeft toegeschreven, is de enige functie die het bezit. Op grond van Zijn reden om Zijn relatie met jou te scheppen, werd het voor eeuwig de functie van relaties om ‘gelukkig te maken’. En niets anders. Om deze functie te vervullen sta jij tot jouw scheppingen in relatie zoals God tot de Zijne. Want niets wat God geschapen heeft staat los van het geluk, en er is niets wat God geschapen heeft dat niet het geluk wil uitbreiden zoals zijn Schepper dit heeft gedaan. Al wat deze functie niet vervult, kan niet werkelijk zijn.
Het is geweldig om te beseffen dat God Zijn relatie met ons tot stand heeft gebracht om ons gelukkig te maken. En het is ook geweldig om te bedenken dat Hij daarmee het doel van alle relaties vaststelde: het voorbeeld volgen van deze oorspronkelijke relatie en de relatie aangaan met het doel elkaar gelukkig te maken. Wat een contrast met onze huidige relaties, die zo goed als altijd het doel hebben om van elkaar te krijgen wat we denken te missen en geloven recht op te hebben. Maar aangezien 'niets wat God geschapen heeft dat niet het geluk wil uitbreiden' niet kan bestaan, kunnen deze relaties niet werkelijk zijn.
(Toelichtingen door Robert Perry)
2. In deze wereld is het onmogelijk te scheppen. Maar het is wel mogelijk gelukkig te maken. Ik heb herhaaldelijk gezegd dat de Heilige Geest jou niet van je speciale relaties wil beroven, maar ze wil transformeren. En daarmee wordt alleen bedoeld dat Hij ze de functie zal teruggeven die door God daaraan gegeven is. De functie die jij eraan gegeven hebt is zeer zeker niet gelukkig maken. Maar de heilige relatie deelt Gods bedoeling, in plaats van ernaar te streven daar een surrogaat voor te maken. Iedere speciale relatie die jij hebt gemaakt, is een surrogaat voor Gods Wil, en verheerlijkt de jouwe in plaats van de Zijne op grond van de illusie dat ze van elkaar verschillen.
In de relatie met onze scheppingen evenaren we Gods relatie met ons, maar onze scheppingen bevinden zich in de Hemel, niet in de wereld. Onze relaties in de wereld kunnen echter wel de functie van gelukkig maken weerspiegelen. Jezus vraagt ons niet om onze speciale relaties te beëindigen, maar alleen om de Heilige Geest de gelegenheid te geven hun functie te transformeren, zodat ze Gods Wil tot uitdrukking brengen, in plaats van die van het ego. Dit is een belangrijk punt, omdat we misschien geneigd zijn te denken dat we het hele relatiegebeuren beter overboord kunnen gooien. Maar Jezus zegt: nee, je kunt ze beter transformeren.
(Toelichtingen door Robert Perry)
3. Je hebt zelfs in deze wereld relaties gemaakt die heel werkelijk zijn. Maar jij onderkent ze niet, omdat je hun surrogaat zo’n overwicht hebt gegeven dat wanneer de waarheid je roept, wat ze voortdurend doet, jij met een surrogaat antwoordt. Iedere speciale relatie die jij hebt gemaakt, heeft als fundamenteel doel je denkgeest zó volledig in beslag te nemen, dat je de roep van de waarheid niet zult horen.
We hebben dus al werkelijke — oftewel heilige — relaties gemaakt in deze wereld. Het probleem is alleen dat we ze niet herkennen omdat de speciale relaties de overhand hebben. Ze nemen onze denkgeest zo volledig in beslag dat we de roep van de waarheid — de Stem van de Heilige Geest — niet kunnen horen. En als we daar toch iets van opvangen reageren we automatisch vanuit ons speciale zelf, zodat de Stem weer onmiddellijk onhoorbaar wordt.
(Toelichtingen door Robert Perry)
4. In zekere zin was de speciale relatie het antwoord van het ego op de schepping van de Heilige Geest, die Gods Antwoord op de afscheiding was. Want hoewel het ego niet begreep wat er geschapen was, werd het wel een dreiging gewaar. Het hele verdedigingssysteem dat het ego ontwikkeld heeft om de afscheiding te beschermen tegen de Heilige Geest, was een reactie op de gave waarmee God die zegende en het mogelijk maakte dat ze door Zijn zegen werd genezen. Deze zegen draagt de waarheid over alles in zich. En de waarheid is dat de Heilige Geest in nauwe relatie met je staat, omdat in Hem jouw relatie met God voor jou is hersteld. De relatie met Hem is nooit verbroken geweest, want de Heilige Geest is sinds de afscheiding van niemand gescheiden. En dankzij Hem zijn al je heilige relaties zorgvuldig bewaard, om Gods bedoeling voor jou te dienen.
De speciale relatie is het antwoord van het ego op Gods Antwoord op de afscheiding: de schepping van de Heilige Geest. Omdat God de afscheiding daarmee ongedaan maakte, werd ook het ego ongedaan gemaakt. Om zichzelf in stand te houden maakte het ego een wapen dat de macht had de roep van de Heilige Geest in onze denkgeest te overstemmen. Het is logisch dat het daarvoor relaties gebruikt, want relatie is wat de Heilige Geest met ons verbindt. In Hem is onze relatie met God hersteld, op hetzelfde moment waarop wij deze probeerden te verbreken. Daarom zijn onze heilige relaties — onze scheppingen in de Hemel — nooit verloren gegaan, maar worden door de Heilige Geest voor ons bewaard.
(Toelichtingen door Robert Perry)
5. Het ego is steeds op dreiging bedacht, en het deel van jouw denkgeest waarin het ego werd toegelaten, probeert angstvallig zijn rede, zoals het die zelf ziet, te behouden. Het beseft niet dat het volslagen krankzinnig is. En jij dient te beseffen wat dit precies betekent, wil jij je innerlijke gezondheid hervinden. De krankzinnigen beschermen hun denksysteem, maar ze doen dit op krankzinnige wijze. En al hun verdedigingen zijn even krankzinnig als wat ze verondersteld worden te beschermen. De afscheiding heeft niets in zich, geen deel, geen ‘rede’ of ‘reden’, en geen enkel kenmerk dat niet krankzinnig is. En haar ‘bescherming’ is daar een deel van, even krankzinnig als het geheel. De speciale relatie, die hiervan de hoofdverdediging is, moet daarom wel krankzinnig zijn.
Het ego voelt zich bedreigd door de Heilige Geest, omdat het weet dat Deze ons van hem weg kan lokken. Daar wil het zich tegen beschermen en verdedigen, en dat doet het door ons door middel van verleidingen naar zich terug te lokken, weg van de Heilige Geest. Het ego is echter volslagen krankzinnig, in al zijn vormen en uitingen. De speciale relatie, die zijn belangrijkste verleiding is, kan dus ook niet anders dan krankzinnig zijn.
(Toelichtingen door Robert Perry)
6. Je hebt nu maar weinig moeite meer in te zien dat het denksysteem dat de speciale relatie beschermt slechts een waansysteem is. Je beseft, tenminste in algemene zin, dat het ego waanzin is. En toch lijkt het voor jou nog steeds alsof de speciale relatie op een of andere manier ‘anders’ is. Toch hebben we die al veel grondiger onderzocht dan menig ander aspect van het egodenksysteem dat je wel bereid was los te laten. Zolang dit ene gehandhaafd blijft, zul je de andere niet loslaten. Dit ene is immers niet anders. Houd dit ene vast, en je hebt het geheel vastgehouden.
Hoewel we nu hebben geleerd dat het ego krankzinnig is, blijven we toch geloven dat de speciale relatie dat niet is. Maar waarom zou deze belangrijkste verleiding van het ego anders zijn dan de andere aspecten van zijn denksysteem, zoals afscheiding, schuld en aanval? We kunnen dit ene aspect niet handhaven en de andere loslaten. Ze gaan of blijven allemaal tegelijk, want ze maken allemaal deel uit van één denksysteem.
(Toelichtingen door Robert Perry)
7. Het is van wezenlijk belang te beseffen dat alle verdedigingen juist doen wat ze geacht worden te verdedigen. De onderliggende basis voor hun doeltreffendheid is dat ze aanbieden wat ze verdedigen. Wat ze verdedigen werd erin geplaatst ter veilige bewaring, en wanneer ze werkzaam zijn brengen ze het bij jou. Iedere verdediging opereert door het geven van geschenken, en het geschenk is altijd een miniatuur van het denksysteem dat door die verdediging wordt beschermd, gevat in een gouden lijst. De lijst is bijzonder kunstig bewerkt, overal met edelstenen bezet, zorgvuldig gebeeldhouwd en glad gepolijst. De bedoeling ervan is op zichzelf waardevol te zijn, en zo jouw aandacht af te leiden van wat het omlijst. Maar de lijst kun je niet hebben zonder het schilderij. Verdedigingen werken zo dat je denkt dat dit wel kan.
Verdedigingen werken niet, omdat ze datgene waartegen ze ons moeten beschermen werkelijk maken. In onze speciale relaties verdedigen we ons tegen de schuld in onze denkgeest door deze op de ander te projecteren — waardoor de schuld juist versterkt wordt. De speciale relatie is de lijst die onze aandacht weghoudt van het schilderij, waarop het werkelijke 'geschenk' wordt afgebeeld: de ontkende schuld in onze denkgeest. Maar ook al worden we verblind door de pracht en praai van de lijst, het schilderij is er evengoed.
(Toelichtingen door Robert Perry)
8. Van alle verdedigingen die het ego hanteert heeft de speciale relatie de meest imposante en misleidende lijst. Zijn denksysteem wordt hier aangeboden, omgeven door zo’n zware en kunstig bewerkte lijst dat het schilderij nagenoeg in het niets verdwijnt door de imposante structuur eromheen. In de lijst zijn allerhande fantastische en gefragmenteerde illusies van liefde verweven, bezet met dromen van zelfopoffering en zelfverheerlijking, en doorvlochten met het gouddraad van zelfvernietiging. De glinstering van bloed schittert als robijnen, en de tranen zijn geslepen als diamanten die fonkelen in het schemerige licht waarin het geschenk wordt aangeboden.
Het ego wordt ernstig bedreigd door de mogelijkheid dat de Heilige Geest ons van hem weg- lokt. Dus geeft het ons zijn 'meest imposante en misleidende lijst': de speciale relatie. Deze lijst — die het schilderij, zijn denksysteem, aan het oog onttrekt — bevat alles wat de speciale relatie ons belooft te geven: liefde en verbondenheid, de vervulling van onze behoeften, kortom, alles waar we ooit van hebben gedroomd. Maar:
(Toelichtingen door Robert Perry)
9. Kijk naar het schilderij. Laat je niet afleiden door de lijst. Dit geschenk wordt jou gegeven voor je verdoeming, en als je het aanneemt zul jij geloven dat je verdoemd bent. Je kunt de lijst niet hebben zonder het schilderij. Aan de lijst verleen jij waarde, want daarin zie je geen conflict. Maar de lijst is slechts de verpakking waarin conflict wordt geschonken. De lijst is niet het geschenk. Laat je niet misleiden door de meest oppervlakkige aspecten van dit denksysteem, want deze aspecten omlijsten het geheel, dat compleet is in ieder aspect. De dood ligt in dit glinsterende geschenk verscholen. Zorg dat jouw blik niet langer wordt vastgehouden door de hypnotiserende glans van de lijst. Kijk naar het schilderij, en besef dat de dood jou wordt aangeboden.
Wanneer we beginnen te beseffen — en te ervaren — dat de speciale relatie (de verblindende lijst) niet is wat ze lijkt te zijn, maar ons alleen afleidt van wat het ego verborgen wil houden (het schilderij), zullen we in staat en bereid zijn om naar dat schilderij te kijken. En wat we dan zien is het werkelijke geschenk van het ego: zijn denksysteem van afscheiding, schuld en pijn, en daarmee het geschenk van de dood. Als we bereid zijn daar samen met Jezus zonder oordeel naar te kijken, kunnen we een nieuwe keuze maken en ons laten leiden door de Heilige Geest in plaats van door het ego.
(Toelichtingen door Robert Perry)
10. Dat is de reden waarom het heilig ogenblik zo belangrijk is in de verdediging van de waarheid. De waarheid zelf behoeft geen verdediging, maar jij hebt wel verdediging nodig tegen jouw aanvaarding van het geschenk van de dood. Wanneer jij, die de waarheid bent, een idee aanvaardt dat zo’n gevaar vormt voor de waarheid, wordt de waarheid door jou met vernietiging bedreigd. En nu moet iets te jouwer verdediging worden ondernomen om de waarheid als geheel te bewaren. De macht van de Hemel, de Liefde van God, de tranen van Christus, en de vreugde van Zijn eeuwige Geest worden gebundeld om jou tegen je eigen aanval te verdedigen. Want jij, die deel van Hen bent, valt Hen aan, en Zij moeten jou wel redden, want Ze hebben Zichzelf lief.
De verdediging van het ego — de speciale relatie — is zo verleidelijk dat de Heilige Geest moet reageren met een tegenverdediging. Dat is het heilig ogenblik, een geschenk dat zoveel aantrekkelijker is dan de speciale relatie dat het de macht heeft ons weg te lokken van onze neiging onszelf aan te vallen. In tegenstelling tot het ego is de verdediging van de Heilige Geest niet gericht op zelfbehoud. Hij verdedigt niet Zichzelf maar ons. Want we zijn deel van de‘ waarheid, en als we de waarheid aanvallen, vernietigen we de eenheid van de Hemel.
(Toelichtingen door Robert Perry)
11. Het heilig ogenblik is een miniatuur van de Hemel, jou vanuit de Hemel gezonden. Het is eveneens een schilderij dat in een lijst is gezet. Maar als je dit geschenk aanvaardt, zul je de lijst helemaal niet zien, omdat het geschenk alleen aanvaard kan worden als jij bereid bent al je aandacht op het schilderij te richten. Het heilig ogenblik is een miniatuur van de eeuwigheid. Het is een schilderij van tijdloosheid, in een lijst van tijd gevat. Als jij je op het schilderij concentreert, zul je inzien dat het alleen de lijst was die jou deed denken dat het een schilderij betrof. Zonder de lijst wordt het schilderij gezien als wat het voorstelt. Want zoals heel het denksysteem van het ego in zijn geschenken besloten ligt, zo ligt heel de Hemel in dit ogenblik, ontleend aan de eeuwigheid en voor jou in de tijd geplaatst.
Het heilig ogenblik is een schilderij dat we alleen kunnen zien wanneer we onze volledige aandacht op het schilderij zelf richten en de lijst negeren. En als we goed kijken zullen we zien dat het schilderij helemaal geen schilderij is, het is een venster op de ware werkelijkheid. Het heilig ogenblik is 'in een lijst van tijd gevat' — de tijd en omstandigheden die het mogelijk maken om het tijdloze heilig ogenblik te ervaren.
(Toelichtingen door Robert Perry)
12. Twee geschenken worden jou aangeboden. Elk is volledig, en kan niet gedeeltelijk worden aanvaard. Elk is een schildering van alles wat je kunt hebben, maar totaal verschillend gezien. Je kunt hun waarde niet vergelijken door een schilderij te vergelijken met een lijst. Je moet alleen de schilderijen vergelijken, of de vergelijking gaat volkomen mank. Onthoud dat het juist het schilderij is dat het geschenk vormt. En alleen op basis hiervan ben je werkelijk vrij te kiezen. Kijk naar de schilderijen. Naar allebei. Het ene is een miezerig tafereeltje, eigenlijk nauwelijks zichtbaar achter de zware slagschaduwen van zijn pompeuze en disproportionele omlijsting. Het andere is licht omlijst en is, hangend in het licht, lieflijk om naar te kijken om wat het is.
Zowel het geschenk van het ego als dat van de Heilige Geest bieden ons 'alles wat je kunt hebben', maar hun waarde is volkomen tegengesteld. Dat kunnen we alleen zien wanneer we beide schilderijen met elkaar vergelijken. De lijst van het egogeschenk, de speciale relatie, lijkt ons misschien hetzelfde te bieden als het schilderij van het geschenk van de Heilige Geest, het heilig ogenblik. Maar de lijst is niet het geschenk. Wat ons geschonken wordt kunnen we alleen zien wanneer we de geschenken zelf — de schilderijen dus, niet de lijsten — met elkaar vergelijken: de schuld van het ego met de vergeving van de Heilige Geest, de haat van het ego met de liefde van de Heilige Geest.
(Toelichtingen door Robert Perry)
13. Jij die zo hard geprobeerd hebt, en nog steeds probeert, om het beste schilderij in de verkeerde lijst te persen en aldus te combineren wat niet te combineren valt, aanvaard dit en wees blij: deze schilderijen zijn elk perfect ingelijst voor wat ze voorstellen. Het ene is ingelijst om buiten beeld en onzichtbaar te zijn. Het andere om volmaakt helder te zijn. Het schilderij van duisternis en dood wordt steeds minder overtuigend naarmate je het uit zijn verpakking tevoorschijn haalt. Elke zinloze steen die vanuit de lijst in het duister lijkt te blinken, wordt dof en levenloos zodra die aan het licht wordt blootgesteld, en leidt jou niet langer af van het schilderij. En uiteindelijk kijk je naar het schilderij zelf, en zie je tenslotte dat het, niet beschermd door de lijst, geen betekenis heeft.
De eerste zin zegt alles: wij willen het schilderij van de Heilige Geest — het heilig ogenblik — in de lijst van het ego — de speciale relatie — persen. Met andere woorden: we willen de vrede, heelheid en liefde van het heilig ogenblik ervaren in de speciale relatie. Maar het doel van de speciale relatie — de lijst die bedoeld is om het schilderij (het denksysteem van het ego) buiten beeld te houden — maakt dit onmogelijk. Hoe meer we naar dit schilderij zelf kijken, hoe duidelijker we gaan zien dat het niets te bieden heeft.
(Toelichtingen door Robert Perry)
14. Het andere schilderij is licht omlijst, want tijd kan de eeuwigheid niet omsluiten. Hier is geen afleiding. De schildering van Hemel en eeuwigheid wordt steeds overtuigender wanneer je ernaar kijkt. En nu kan er, door werkelijk te vergelijken, eindelijk een transformatie van beide schilderijen plaatsvinden. En elk krijgt zijn rechtmatige plaats wanneer beide in relatie tot elkaar worden gezien. Het donkere schilderij wordt, nu het naar het licht is gebracht, niet als beangstigend gezien, maar het feit dat het niet meer is dan een schilderij, is eindelijk doorgedrongen. En wat je daar ziet zul je herkennen als wat het is: een schilderij van wat jij dacht dat werkelijk was, en niets meer. Want achter dit schilderij zul je niets zien.
15. Het schilderij van licht, in uitgesproken en onmiskenbaar contrast daarmee, wordt getransformeerd in wat achter het schilderij ligt. Wanneer je hiernaar kijkt, besef je dat dit geen schilderij is, maar een werkelijkheid. Dit is geen afgebeelde voorstelling van een denksysteem, maar de Gedachte zelf. Wat het voorstelt is aanwezig. De lijst vervaagt zachtjes en God daagt in jouw herinnering, en schenkt jou heel de schepping in ruil voor je nietige schilderij, dat geheel zonder waarde is en gespeend van elke betekenis.
Wanneer we het schilderij van de speciale relatie en het denksysteem van het ego naar het licht brengen en er rustig naar kijken, zullen we zien dat het niets anders is dan een schildering. Het is dus niets om bang voor te zijn en al helemaal niets om naar te verlangen. Maar als we naar het schilderij van het heilig ogenblik kijken, gebeurt het tegenovergestelde. Hoe meer we erop focussen, hoe overtuigender en wenselijker het wordt. Naarmate we meer opgaan in het beeld, verdwijnt de lijst van tijd uit het zicht. En zonder de lijst zullen we beseffen dat het geen schilderij is maar werkelijkheid — de werkelijkheid van Gods schepping en God Zelf.
(Toelichtingen door Robert Perry)
16. Als God opstijgt tot Zijn rechtmatige plaats en jij tot die van jou, zul je opnieuw de betekenis ervaren van in relatie zijn en weten dat dit waar is. Laat ons samen in vrede opstijgen tot de Vader, door Hem gezag te verlenen in onze denkgeest. We zullen alles winnen door Hem de kracht en de heerlijkheid te geven, en er geen illusies op na te houden over waar die zijn. Ze bevinden zich in ons door Zijn gezag. Wat Hij gegeven heeft is het Zijne. Het straalt in ieder deel van Hem, evenals in het geheel. Heel de werkelijkheid van jouw relatie met Hem ligt in onze relatie tot elkaar. Het heilig ogenblik straalt op gelijke wijze over alle relaties, want hierin zijn ze één. Want hier is louter genezing, reeds volledig en volmaakt. Want hier is God, en waar Hij is, kan alleen het volmaakte en volledige zijn.
Wanneer de lijst van tijd vervaagt en we volkomen opgenomen zijn in de werkelijkheid van het tijdloze heilig ogenblik, zullen we ons God herinneren en eindelijk weten wat de werkelijke betekenis is van 'in relatie zijn'. Zolang we de voorkeur geven aan de pompeuze, opzichtige lijst van de speciale relatie, hebben we daar geen idee van. Relaties die de belangen van het ego dienen, maken ons alleen maar machteloos. Maar als we God Zijn rechtmatige plaats ge- ven in onze denkgeest, zullen we Zijn kracht en heerlijkheid in onszelf vinden.
(Toelichtingen door Robert Perry)