Hoofdstuk 22
Verlossing en de heilige relatie
I. De boodschap van de heilige relatie
1. Laat de rede een volgende stap zetten. Als jij degene aanvalt die God genezen wil, en haat wie Hij liefheeft, dan hebben jij en je Schepper een verschillende wil. Maar als je Zijn Wil bent, dan moet je geloven dat jij niet jezelf bent. Dit kun je inderdaad geloven, en dat doe je ook. En hier heb je vertrouwen in, en zie je veel bewijzen voor. En waar, zo vraag jij je af, komen je vreemde gevoel van onbehagen, van niet verbonden te zijn, en je hardnekkige angst voor een gebrek aan betekenis in jezelf vandaan? Het is alsof je hier verzeild bent geraakt zonder enig plan, behalve om weer verder te dwalen, want alleen dat lijkt zeker.
In de vorige alinea nodigde Jezus ons uit om ons door de rede naar de logische conclusie van een heilige relatie te laten leiden: na ons voorbij het lichaam, dus in de denkgeest, met elkaar verbonden te hebben, moeten we ons voorbij deze relatie verbinden met het gehele Zoonschap. Als we dit weigeren en in plaats daarvan haten en aanvallen wat God liefheeft — en dat ís het hele Zoonschap — geloven we dat we een andere wil hebben dan God. Maar aangezien we Zijn Wil zijn, vervreemdt dit geloof ons van onszelf. Heb je nooit gedacht of gezegd: 'Ik voel me vandaag niet mezelf? Jezus zegt dat dit in feite elke dag zo is. Onze zintuigen lijken het onweerlegbaar bewijs te leveren dat we niet de heilige Zoon van God zijn, maar een eenzaam stuk vlees dat doelloos ronddwaalt in een betekenisloze en chaotische wereld. Ons leven lijkt vaak zo zinloos, beangstigend en absurd. En dat alles komt voort uit onze keuze om aan te vallen in plaats van ons te verbinden.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
2. Toch hebben we al eerder een zeer vergelijkbare beschrijving gehoord, maar die kwam niet van jou. Maar jij denkt nog steeds dat jij dit vreemde idee bent, dat er inderdaad zo nauwkeurig door beschreven wordt. De rede vertelt jou dat de wereld die jij door ogen ziet die niet de jouwe zijn, voor jou geen zin of betekenis hebben kán. Aan wie zou een dergelijke zienswijze haar boodschappen terugzenden? Zeker niet aan jou, wiens zicht totaal onafhankelijk is van de ogen die naar de wereld kijken. Als dit jouw visie niet is, wat kan die jou dan tonen? De hersenen kunnen wat jouw visie ziet, niet interpreteren. Dit kun jij begrijpen. De hersenen interpreteren voor het lichaam, waarvan ze deel uitmaken. Maar wat ze zeggen, kun jij niet begrijpen. Toch heb je ernaar geluisterd. En je hebt lang en hard je best gedaan de boodschappen ervan te begrijpen.
De vervreemding waarover de vorige alinea spreekt is afkomstig van het valse zelf dat we denken te zijn: een ego, ingekapseld in een lichaam. We gebruiken de zintuigen van het lichaam om ego-boodschappen over de wereld door te geven aan de hersenen van het lichaam, die ze vervolgens interpreteren voor het lichaam en het ego dat ze dienen. We proberen wanhopig deze krankzinnige wereld te begrijpen, een betekenis te vinden achter alle waanzin. Maar de rede vertelt ons dat dit gedoemd is te mislukken, omdat we onze werkelijke ogen — de ogen van Christus, ons ware Zelf — gesloten hebben. En alleen die kunnen ons zin en betekenis tonen. De bril die we dragen is het recept van het ego, niet dat van ons-Zelf. Hoe kunnen we ook maar iets begrijpen, zolang we ogen gebruiken die zijn ontworpen om ons betekenisloosheid te laten zien?
(Toelichtingen door Greg Mackie)
3. Je hebt niet ingezien dat het onmogelijk is iets te begrijpen wat jou volstrekt niet bereiken kan. Je hebt totaal geen boodschappen ontvangen die je begrijpt. Want je hebt geluisterd naar wat absoluut nooit communiceren kan. Bedenk nu eens wat er gebeurt. Door te ontkennen wat je bent, en door onwrikbaar te geloven dat je iets anders bent, wordt dit ‘iets anders’, dat jij gemaakt hebt om als jou te dienen, jouw zicht. Toch moet het dit ‘iets anders’ zijn dat ziet, en dat, als niet jou, aan jou uitlegt wat het ziet. Jouw visie zou dit uiteraard volkomen overbodig maken. Maar als je ogen gesloten zijn en je op dit ding een beroep hebt gedaan om jou te leiden, en het daarbij vraagt de wereld die het ziet aan jou uit te leggen, dan heb je geen enkele reden om niet te luisteren, noch te vermoeden dat wat het jou vertelt niet waar is. De rede vertelt je dat het niet waar kan zijn, omdat jij het niet begrijpt. God heeft geen geheimen. Hij leidt je niet door een wereld van ellende, om je pas op het eind van de reis te gaan vertellen waarom Hij je dit heeft aangedaan.
Wanneer we ontkennen wat we zijn en ons identificeren met 'iets anders' — het ego — kijken we met zijn ogen. We sluiten onze werkelijke ogen en laten ons leiden door dit 'iets anders'. De ogen van het ego zijn blind voor de werkelijkheid, dus alles wat het ons meldt is onbegrijpelijke onzin. Maar we stellen geen vragen, want we geloven dat alles wat het zegt waar is. De rede vertelt ons echter dat wat de ogen van het ego ons melden niet waar kan zijn omdat het onbegrijpelijk is. Want God, de Bron van waarheid, geeft ons niets wat onbegrijpelijk is.
De laatste zin van deze alinea is een krachtige weerlegging van een algemeen standpunt. Wanneer godsdienstige mensen geconfronteerd worden met de zinloze ellende van deze wereld, zeggen ze vaak tegen zichzelf dat, hoewel we niet alle ellende begrijpen, 'God op mysterieuze manieren werkt, en op een dag — misschien na onze dood — alles uit zal leggen en we het eindelijk zullen begrijpen'. Maar dat is niet zo. 'God heeft geen geheimen'. Hij geeft ons enkel vreugde, en ware visie zal een wereld onthullen waarin alles begrijpelijk is.
Toepassing: Kijk om je heen naar de wereld die je ziet met je fysieke ogen. Denk aan enkele pijnlijke dingen die je reis door deze wereld je heeft gebracht, en hoe hard je hebt geprobeerd er iets van te begrijpen of er zin aan te geven. Zeg dan:
Ik zwerf door een wereld van ellende.
Ik heb lang en hard mijn best gedaan om deze ellende te begrijpen.
Maar de rede vertelt me dat de wereld die ik zie door de ogen van het ego niet te begrijpen is.
Het is onmogelijk om iets te begrijpen wat mij niet kan bereiken.
De rede vertelt me dat het niet waar kan zijn, omdat ik het niet begrijp.
Mijn zicht is geheel afhankelijk van de ogen waarmee ik naar de wereld kijk
Laat ik naar de wereld kijken met visie, met de ogen van Christus in mij, mijn ware Zelf,
en de vreugde van God vinden, die ik volmaakt kan begrijpen.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
4. Wat zou er voor Gods Wil geheim kunnen blijven? Toch geloof je dat jij geheimen hebt. Wat kunnen jouw geheimen anders zijn dan een andere ‘wil’, die van jou is, en losstaat van de Zijne? De rede vertelt jou dat dit geen geheim is dat als een zonde verborgen moet worden gehouden. Maar een vergissing is het zonder meer! Zorg dat jouw angst voor zonde dit niet voor correctie behoedt, want de aantrekkingskracht van schuld is niets dan angst. Dit is de enige emotie die jij hebt gemaakt, wat die ook lijkt te zijn. Dit is de emotie van geheimhouding, van privé-gedachten en van het lichaam. Dit is de enige emotie die zich tegen de liefde verzet, en die altijd tot het zien van verschillen en het verlies van gelijkheid leidt. Dit is de enige emotie die jou blind houdt, en afhankelijk van het zelf dat jij denkt te hebben gemaakt, om je door de wereld te leiden die het voor jou heeft gemaakt.
God heeft geen geheimen, maar er is ook niets geheim voor Hem. Toch denken wij dat we iets voor Hem verborgen houden: een 'andere' wil die losstaat van de Zijne, en die we moeten verbergen omdat we geloven dat het een zonde is. Dit geloof zorgt ervoor dat we ons schuldig voelen en bang zijn voor Gods straf. Om aan die angst te ontsnappen, kijken we door de ogen van het ego naar de wereld, en zien daar privé-gedachten en afgescheiden lichamen, waarop we onze vermeende zonde projecteren. Maar de rede vertelt ons dat dit alles slechts een vergissing is die gecorrigeerd moet worden, geen zonde die straf verdient. Er is geen andere wil dan die van God, en Zijn Wil is de onze.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
5. Je zicht werd jou gegeven, samen met alles wat jij begrijpen kunt. Je zult geen moeilijkheden zien bij het begrijpen wat deze visie jou vertelt, want iedereen ziet alleen wat hij denkt te zijn. En wat jouw zicht jou laat zien, zul je begrijpen, omdat het de waarheid is. Alleen jouw visie kan aan jou overbrengen wat jij kunt zien. Ze bereikt jou rechtstreeks, zonder de noodzaak voor jou te worden geïnterpreteerd. Wat interpretatie behoeft, moet wel wezensvreemd zijn. Noch zal het ooit begrijpelijk worden gemaakt door een interpretator die je niet begrijpen kunt.
Ons ware zicht, oftewel visie, is volledig anders dan ons fysieke zicht. Fysiek zicht hebben we zelf gemaakt; visie is ons gegeven. Fysiek zicht toont ons een wereld die we niet kunnen begrijpen; visie toont ons alles wat we begrijpen. Fysiek zicht is niet waar omdat we het niet begrijpen; visie is volmaakt begrijpelijk omdat het de waarheid is. Fysiek zicht toont ons wat het ego ziet; visie toont ons wat wij kunnen zien. Fysiek zicht is een interpretatie van het ego; visie bereikt ons rechtstreeks. Zou het geen verademing zijn om met visie naar de wereld te kijken, in plaats van onszelf te blinddoeken en ons te laten leiden door een blinde gids?
(Toelichtingen door Greg Mackie)
6. Van alle boodschappen die jij ontvangen maar niet begrepen hebt, is alleen deze cursus toegankelijk voor je begrip en kan ook worden begrepen. Dit is jouw taal. Dat je hem nog niet begrijpt, komt alleen doordat je hele communicatie als die van een baby is. De geluiden die een baby maakt en die hij hoort zijn hoogst onbetrouwbaar, omdat ze voor hem op verschillende momenten verschillende dingen betekenen. Zowel de geluiden die hij hoort als de beelden die hij ziet, zijn nog in beweging. Maar wat hij hoort en niet begrijpt zal zijn moedertaal worden, waarmee hij zal communiceren met degenen om hem heen, en zij met hem. En de vreemde, wisselende gestalten die hij om zich heen ziet, zullen zijn troosters worden, en hij zal zijn thuis herkennen en hen daar bij zich zien.
Wie van ons heeft nooit het gevoel gehad dat Een cursus in wonderen te moeilijk is? Maar Jezus zegt dat zijn cursus juist het enige is dat we werkelijk kunnen begrijpen. Hij lijkt zo moeilijk te zijn omdat we enorm onze best doen om de onbegrijpelijke boodschap van het ego te begrijpen. We zijn onze moedertaal vergeten, de taal van God. We zijn als een baby die nog niet kan communiceren. Wat hij hoort is wartaal en wat hij ziet is wazig en onduidelijk. De wereld is een vreemde plek voor hem. Maar uiteindelijk zal de wartaal zijn moedertaal worden, de vage gestalten zijn verzorgers, en de vreemde omgeving zijn thuis. Op dezelfde manier zal de boodschap die Jezus in de Cursus met ons communiceert op een dag even helder en begrijpelijk worden — of beter: begrijpelijker — dan alles wat we nu menen te begrijpen.
Toepassing: Denk aan de moeite die je hebt gehad, of nog steeds hebt, om de Cursus te begrijpen. En zeg dan het volgende:
Wat echt niet te begrijpen is, is wat het ego mij vertelt.
Maar deze Cursus is toegankelijk voor mijn begrip en kan ook worden begrepen.
Hij spreekt mijn taal, niet die van het ego.
Het is mijn moedertaal, en dus zal ik hem begrijpen.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
7. Zo wordt in iedere heilige relatie opnieuw het vermogen geboren om te communiceren in plaats van zich af te scheiden. Maar een heilige relatie, zelf zo kort geleden uit een onheilige herboren, en toch veel ouder dan de oude illusie die ze vervangen heeft, is in haar wedergeboorte nu als een baby. Toch is het in dit kindje dat jouw visie jou wordt teruggegeven, en het zal de taal spreken die jij begrijpen kunt. Het wordt niet gevoed door dat ‘iets anders’, dat jij dacht dat je was. Het werd daar niet gegeven, en evenmin ontvangen door iets anders dan jijzelf. Want twee broeders kunnen zich niet verenigen dan door Christus, wiens visie hen ziet als één.
In onze heilige relaties leren we opnieuw onze moedertaal te spreken: de taal van Eenheid, de taal van God. We spreken de taal van onheilige relaties zolang de taal van de heiligheid nog wartaal voor ons is. Maar we zullen onze moedertaal leren, omdat onze heilige relaties in feite niet nieuw maar oud zijn, en onze ware taal en visie met zich meebrengen. Ze komen tot ons van voorbij het ego dat we dachten te zijn. Onze heilige relaties kunnen niet anders dan de afscheiding vervangen door communicatie of gemeenschap, omdat ze voortkomen uit Christus, die onze eenheid kent.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
8. Bedenk wat jou gegeven is, mijn heilige broeder. Dit kind zal jou leren wat jij niet begrijpt, en dat duidelijk maken. Want het zal niet een vreemde taal spreken. Het zal geen tolk voor jou nodig hebben, want jij was het die hem onderwezen hebt wat het weet, doordat je het zelf wist. Het kon naar niemand anders dan jou komen, nooit naar ‘iets anders’. Waar Christus zijn intrede heeft gedaan, is niemand alleen, want nooit zou Hij een thuis kunnen vinden in wie van elkaar gescheiden zijn. Toch moet Hij herboren worden in Zijn aloude woning, zo schijnbaar nieuw en toch zo oud als Hijzelf, een nietige nieuweling, aangewezen op de heiligheid van jouw relatie om Hem te laten leven.
Het kind is de Christus in ons. Hij zal ons leren hoe we terug kunnen keren naar God, en we zullen hem begrijpen omdat Hij een taal spreekt die natuurlijker voor ons is dan welke taal van het ego ook. In feite is het geen kind, maar een oude wijze, herboren in de heilige relatie. Onze taak is nu hem te voeden met de heiligheid van onze relatie. Elke keer dat we de keuze maken om elkaar te vergeven in plaats van aan te vallen, geven we hem de voeding die hij nodig heeft om te leven.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
9. Wees ervan overtuigd dat God Zijn Zoon niet aan de onwaardigen heeft toevertrouwd. Alleen wat deel van Hem uitmaakt, is het waardig om mee te worden verbonden. En het is niet mogelijk dat iets wat geen deel van Hem uitmaakt, zich wel verbinden kan. Bij degenen die zich met elkaar verbinden, moet de communicatie wel zijn hersteld, want met behulp van lichamen zouden ze die niet tot stand kunnen brengen. Wat heeft hen dan verbonden? De rede zal jou vertellen dat zij elkaar wel gezien moeten hebben door een visie die niet van het lichaam is, en gecommuniceerd moeten hebben in een taal die het lichaam niet spreekt. En evenmin kan het een angstaanjagend beeld of geluid zijn dat hen met zachtheid tot één heeft samengebracht. Integendeel, in elk heeft de ander een volmaakt onderkomen gezien, waar zijn Zelf in veiligheid en vrede kon worden herboren. Dit heeft zijn rede hem verteld, en dit heeft hij geloofd omdat het de waarheid was.
Ook al vallen we elkaar in een heilige relatie aanvankelijk nog aan, we zijn het toch waardig om ons met elkaar te verbinden omdat we deel zijn van God Zelf. Lichamen kunnen zich niet met elkaar verbinden. De heilige verbinding komt tot stand doordat we elkaar zien met ware visie en communiceren in onze moedertaal die we beiden begrijpen. We hebben naar de rede geluisterd, die ons vertelt dat 'elk in de ander een volmaakt onderkomen heeft gezien, waar zijn Zelf in veiligheid en vrede kon worden herboren'. We geloven dit omdat het de waarheid is, en daarmee begint onze heilige relatie.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
10. Hier is de eerste rechtstreekse waarneming die jij tot stand kunt brengen. Je vormt die door middel van een bewustzijn ouder dan waarneming, maar herboren in slechts een ogenblik. Want wat betekent tijd voor wat altijd al was? Bedenk wat dit ogenblik heeft gebracht: het inzicht dat dit ‘iets anders’, wat jij dacht te zijn, een illusie is. En de waarheid kwam ogenblikkelijk, om je te tonen waar jouw Zelf moet zijn. Het is de ontkenning van illusies die de waarheid oproept, want illusies ontkennen betekent erkennen dat angst geen betekenis heeft. In het heilige huis waar angst machteloos is, treedt liefde dankbaar binnen, erkentelijk dat ze één is met jou, die zich verbonden heeft om haar te laten binnenkomen.
In het heilig ogenblik, waarin we onze broeder zien met ware visie, zien we de illusoire aard van het ego waarmee we ons hebben geïdentificeerd en aanvaarden in plaats daarvan ons ware Zelf. In het loslaten van onze identificatie met het ego zetten we onze angst opzij en bereiden een thuis voor de liefde. 'Bedenk wat dit ogenblik heeft gebracht'. En bedenk wat een ogenblik van verbinding betekent voor ieder van ons, die doelloos en eenzaam rond lijkt te dwalen en beschutting zoekt tegen de storm van de krankzinnige wereld van het ego.
(Toelichtingen door Greg Mackie)
11. Christus komt tot wat is zoals Hij: hetzelfde, niet verschillend. Want Hij wordt altijd aangetrokken tot Zichzelf. Wat is er meer zoals Hij dan een heilige relatie? En wat jou en je broeder bij elkaar brengt, brengt Hem tot jou. Hier worden Zijn zoetheid en Zijn zachte onschuld tegen elke aanval beschermd. En hier kan Hij in vertrouwen terugkomen, want geloof in een ander is steeds geloof in Hem. Je hebt het zonder meer juist als jij je broeder als Zijn uitverkoren huis beschouwt, want hier wil jij samen met Hem en met Zijn Vader. Dit is je Vaders Wil voor jou, en de jouwe samen met de Zijne. En wie tot Christus wordt aangetrokken, wordt even zeker aangetrokken tot God als Beiden worden aangetrokken tot iedere heilige relatie, de woning die voor Hen wordt toebereid wanneer de aarde in de Hemel wordt veranderd.
Als iemand zou vragen: 'Wie op aarde lijkt het meest op Christus?' zouden de meesten van ons waarschijnlijk denken aan een heilige persoon, zoals Sint Franciscus, of de Boeddha, of Moeder Teresa. Deze mensen lijken inderdaad heel veel op Christus, maar wie zou ooit kunnen raden dat het helemaal geen persoon is die op aarde het meest op Christus lijkt, maar een verbintenis — de vereniging van twee of meer mensen in een heilige relatie? Wanneer een gemeenschappelijk doel mensen samenbrengt, wordt het Christuskind in dat verbond herboren, want 'Hij komt tot wat is zoals Hij: hetzelfde, niet verschillend'. Onze heilige relatie wordt Zijn thuis. Ze beschermt Zijn lieflijkheid en onschuld tegen aanval. Als we hiervoor kiezen, doen we afstand van de valse 'wil', die leidde tot onze gevoelens van vervreemding en zinloosheid, en verbinden we ons opnieuw met de ware wil die we delen met Christus en met God. Dit is de weg naar verlossing van Een cursus in wonderen, het pad naar het eind van onze reis: door heilige relaties zien we de werkelijke wereld, waar God de laatste stap zal zetten en ons zal opnemen in Zijn Hemel.
(Toelichtingen door Greg Mackie)