Hoofdstuk 27
De genezing van de droom
III. Voorbij alle symbolen
1. Kracht kan zich niet verzetten. Want verzet zou haar verzwakken, en verzwakte kracht is een contradictie in ideeën. Zwakke sterkte heeft geen betekenis, en kracht aangewend om te verzwakken wordt gebruikt om te beperken. En daardoor moet ze beperkt en zwak zijn, omdat dit haar doel is. Kracht wordt niet zichzelf door tegenkracht. Geen zwakheid kan erin binnendringen zonder haar te veranderen in iets wat ze niet is. Verzwakken is beperken, en het opleggen van een tegendeel dat in tegenspraak is met het denkbeeld dat het aanvalt. En hierdoor voegt het iets toe aan het idee wat het niet is, en maakt dat onbegrijpelijk. Wie kan een dubbel denkbeeld zoals ‘verzwakte kracht’ of ‘haatdragende liefde’ begrijpen?
Deze tekst weerspiegelt een gedachtegang die door de hele Cursus loopt: dat het bestaan van tegenstellingen een logische tegenstrijdigheid is en daarom een onmogelijkheid. In deze alinea zie ik daar twee verklaringen over :
1. Als een kracht wordt tegengewerkt door een andere kracht, is zij niet volmaakt krachtigAls zij niet volmaakt krachtig is, is ze verzwakt.Maar een verzwakte kracht is een contradictio in terminis (een innerlijke tegenspraak).Daarom kan ze niet bestaan.
2. Het doel van verzwakte kracht is beperken en verzwakken.Het doel van iets is een uitbreiding van zijn natuur.Daarom moet een kracht die ten doel heeft te verzwakken een verzwakte natuur hebben.Maar een verzwakte kracht is een contradictio in terminis.Daarom kan ze niet bestaan.
Een verzwakte kracht is als een vierkante cirkel — een tegenspraak die niet kan bestaan. Jezus zegt hetzelfde over haatdragende liefde: ze kan niet bestaan. Maar in deze wereld is alles een mengeling van tegenstellingen. Alle liefde is vermengd met liefdeloosheid. Daarom leidt Jezus' verklaring rechtstreeks naar de conclusie dat deze wereld in zijn geheel een logische onmogelijkheid is.
(Toelichtingen door Robert Perry)
2. Jij hebt beslist dat jouw broeder een symbool is voor een ‘haatdragende liefde’, een ‘verzwakte kracht’ en bovenal een ‘levende dood’. En dus heeft hij voor jou geen betekenis, want hij staat voor het betekenisloze. Hij vertegenwoordigt een dubbele gedachte, waarin de helft wordt tenietgedaan door de resterende helft. Maar zelfs die wordt prompt weersproken door de helft die ze teniet heeft gedaan, en zo zijn ze beide vervlogen. En nu staat hij symbool voor niets. Symbolen die alleen maar ideeën vertegenwoordigen die niet kunnen bestaan, moeten wel staan voor lege ruimte en het niets. Maar het niets en lege ruimte kunnen geen hinder zijn. Wat een hinder kan vormen voor het bewustzijn van de werkelijkheid is de overtuiging dat er wél iets is.
Hier beschrijft Jezus het dualistische ego-denksysteem van tegenstellingen. We zien onze speciale relatie-partners als een levend lichaam dat liefde en kracht vertegenwoordigt, maar onder dit geïdealiseerde beeld ligt een beeld van haat, zwakheid en dood. Zo worden onze broeders het symbool van 'haatdragende liefde', verzwakte kracht' en 'levende dood'. Ze worden het symbool van een tegenspraak. Maar een tegenspraak kan niet werkelijk zijn. Vierkante cirkels bestaan niet. Wat we zien staat voor een lege ruimte — als een foto van de Twin Towers van het World Trade Center. We zien iets dat er niet is.
De volgende alinea beschrijft de implicaties hiervan:
(Toelichtingen door Robert Perry)
3. Het beeld van jouw broeder dat jij ziet, betekent niets. Er valt niets aan te vallen of te ontkennen, lief te hebben of te haten, te bekleden met macht of als zwak te zien. Het beeld is volledig tenietgedaan, omdat het een tegenspraak symboliseerde die de gedachte die zij vertegenwoordigt, heeft tenietgedaan. En zo heeft het beeld in het geheel geen oorzaak. Wie kan een gevolg zien zonder een oorzaak? Wat kan het oorzaakloze anders zijn dan het niets? Het beeld dat jij van jouw broeder ziet is totaal afwezig en is er nooit geweest. Laat dan de lege plaats die het inneemt worden gezien als onbezet, en de tijd gewijd aan het zien ervan als loos besteed, een oningevulde tijd.
Het ego probeert krampachtig zijn nietsheid voor te stellen als 'iets', maar dat is uiteraard onmogelijk. Dit betekent dat alles wat het ego gemaakt lijkt te hebben — de wereld en haar miljarden lichamen — letterlijk niets kunnen zijn. Oorzaak en gevolg kunnen niet van elkaar gescheiden worden. Wanneer we erkennen dat de beelden die we waarnemen — waaronder ons eigen lichaam en dat van onze broeders — er in werkelijkheid niet zijn, ontstaat er een ruimte die op een betere manier kan worden ingevuld.
(Toelichtingen door Robert Perry)
4. Een lege ruimte die niet als gevuld wordt gezien, een onbenut tijdsinterval dat niet wordt gezien als besteed en volledig bezet, worden een stilzwijgende uitnodiging aan de waarheid om binnen te komen en zich daar te huisvesten. Er kunnen geen voorbereidingen worden getroffen om de werkelijke aantrekkelijkheid van de uitnodiging te verhogen. Want wat jij leeg laat zal door God worden gevuld, en waar Hij aanwezig is moet de waarheid wel verblijven. Onverzwakte kracht zonder tegendeel, dat is wat de schepping is. Hier zijn geen symbolen voor. Er is niets wat voorbij de waarheid wijst, want wat kan er symbool staan voor meer dan alles? Het ware ongedaanmaken dient echter mild te zijn. En daarom is het eerste waardoor jouw beeld vervangen wordt een ander beeld van een andere soort.
Wij zijn bang voor de volledige erkenning van de betekenisloosheid en inhoudsloosheid van de beelden die we waarnemen. We zijn bang voor de lege ruimte die dit achterlaat. Maar we kunnen dit beter verwelkomen. Want deze lege ruimte wordt een stilzwijgende uitnodiging aan God om onze denkgeest binnen te komen. Ze wordt de meest oprechte uitnodiging aan Hem die we ooit kunnen doen. Als we deze ruimte werkelijk open laten, zal de waarheid haar vullen. Dan zullen we de onverzwakte kracht van de schepping leren kennen, een kracht die geen tegendeel kent en waar geen symbolen voor zijn, omdat er niets is dat kan verwijzen naar 'meer dan alles'. Maar, zegt Jezus, 'het ongedaan maken dient mild te zijn'. We zijn niet in staat om in één keer voorbij alle beelden en symbolen te zien, en dat wordt ook niet van ons gevraagd. De eerste stap blijft vergeving: onze broeders een beeld van onszelf laten zien dat niet beschuldigend is, door onze projectie van zonde op hen terug te nemen.
(Toelichtingen door Robert Perry)
5. Zoals het niets niet kan worden afgebeeld, zo is er ook geen symbool voor totaliteit. De werkelijkheid wordt uiteindelijk gekend zonder vorm, onafgebeeld, en ongezien. Vergeving is nog geen kracht die als volkomen vrij van beperkingen wordt gekend. Toch legt ze niet de beperkingen op waartoe jij besloot. Vergeving is het middel waardoor de waarheid tijdelijk wordt vertegenwoordigd. Ze laat toe dat de Heilige Geest een ruil van beelden mogelijk maakt, tot het moment dat hulpmiddelen geen betekenis meer hebben en al het leren is voltooid. Geen enkel leermiddel heeft een nut dat verder dan het leerdoel reiken kan. Wanneer het doel bereikt is, heeft het geen functie meer. Maar in de tussenliggende leertijd heeft het een nut dat je nu weliswaar vreest, maar eens zult liefhebben.
We kunnen ons geen voorstelling vormen van nietsheid en evenmin van totaliteit oftewel 'vormloze oneindigheid'. Er is dus geen symbool voor de waarheid. Maar wij hebben symbolen nodig. We hebben beelden nodig, in elk geval totdat we voorbij de wereld van vormen de vormloze werkelijkheid binnengaan, de werkelijkheid van kennis, zonder beelden of symbolen. In de tussentijd geeft vergeving ons daar het best mogelijke beeld van. Ze bevat weliswaar beperkingen omdat ze nog deel uitmaakt van de wereld, maar dat zijn niet meer de beperkingen van het ego. Ze weerspiegelt de liefdevolle werkelijkheid van de waarheid. Toch kan vergeving beangstigend zijn omdat ze het individuele zelf ongedaan maakt. Uiteindelijk zullen we haar echter met liefde geven vanwege de vrede en vreugde die ze met zich meebrengt Ze laat ons alles anders zien totdat 'al het leren is voltooid'.
(Toelichtingen door Robert Perry)
6. Het beeld van jouw broeder, jou gegeven om de ruimte in te nemen die zo kort geleden onbezet en vrij is gelaten, heeft geen enkele vorm van verdediging nodig. Want je zult er een overweldigende voorkeur voor hebben. Stel de beslissing dat dit het enige is wat jij wilt geen ogenblik langer uit. Het staat niet voor dubbele denkbeelden. Ook al is het slechts de helft van het beeld en onvolledig, het is in zichzelf hetzelfde. De andere helft van wat ze vertegenwoordigt blijft onbekend, maar wordt niet tenietgedaan. En zo wordt God de vrijheid gelaten Zelf de laatste stap te zetten. Hiervoor heb je geen beelden en leermiddelen nodig. En wat uiteindelijk de plaats van elk leermiddel zal innemen, zal louter zijn.
Eerst laten we door vergeving het huidige beeld van onze broeder los, omdat we beseffen dat het staat voor niets. In de ruimte die daardoor is ontstaan plaatst de Heilige Geest een nieuw beeld, een beeld dat niet uit tegenstrijdige denkbeelden bestaat, maar 'in zichzelf hetzelfde is'. We zullen dit nieuwe beeld veel aantrekkelijker vinden dan het oude. Het is nog beperkt en onvolledig, want het is nog een beeld, niet de werkelijkheid die Gods Zoon is. Maar het maakt de weg vrij voor God, die de laatste stap zal zetten.
(Toelichtingen door Robert Perry)
7. Vergeving verdwijnt en symbolen vervagen, en niets wat de ogen ooit zagen of de oren hebben gehoord blijft nog waarneembaar. Er is een kracht gekomen, volkomen onbegrensd, niet om te verwoesten maar om het zijne te ontvangen. Nergens valt er een functie te kiezen. De keuze die jij vreest te verliezen heb jij nooit gehad. Maar die alleen lijkt de onbeperkte kracht en enkelvoudige gedachten te hinderen die volledig en gelukkig zijn en zonder tegendeel. Jij kent de vrede niet die uitgaat van een kracht die zich tegen niets verzet. Maar een andere soort kan er helemaal niet bestaan. Verwelkom de kracht die vergeving overstijgt, en voorbij de wereld van symbolen en beperkingen ligt. Hij wil louter zijn, en daarom is Hij louter.
Als God Zijn laatste stap zet 'verdwijnt vergeving en vervagen symbolen, en niets wat de ogen ooit zagen of de oren hebben gehoord blijft nog waarneembaar'. Dit verwijst naar een uitspraak in 1 Korintiërs: 'Geen oog heeft ze gezien, geen oor heeft ze gehoord, geen mens kan het zich voorstellen, al wat God bereid heeft voor die Hem liefhebben' (1 Korintiërs 2:9). Met andere woorden: wanneer God de laatste stap zet zullen we eindelijk alles ontvangen wat Hij voor ons heeft bestemd, alles wat niet kan worden waargenomen, alleen gekend. We zullen een kracht ervaren die zich nergens tegen verzet en geen tegendeel kent. Ze is alleen maar. Daarom brengt ze ons volmaakte vrede. We zullen nooit meer een keuze hoeven te maken, want onze enige functie is het uitbreiden van liefde. We zullen eindelijk beseffen dat we, net als deze Kracht, louter zijn.
(Toelichtingen door Robert Perry)