I. De beperkingen van psychotherapie

1. Het ideale resultaat wordt echter zelden bereikt. Therapie begint met het inzicht dat genezing iets van de denkgeest is, en in psychotherapie zijn diegenen bij elkaar gekomen die dit al geloven. Het kan zijn dat ze niet veel verder komen, want niemand leert meer dan waartoe hij bereid is. Niveaus van bereidheid veranderen echter, en wanneer therapeut of patiënt het volgende niveau heeft bereikt, zal hun een relatie worden aangereikt die beantwoordt aan de veranderde behoefte. Misschien komen ze weer bij elkaar en maken ze vorderingen in dezelfde relatie, die ze aldus heiliger maken. Of misschien zullen beiden een andere verbintenis aangaan. Wees hier zeker van: elk zal vooruitgang boeken. Achteruitgang is tijdelijk. De algehele richting is die van vooruitgang naar de waarheid.

2. Psychotherapie op zich kan niet creatief zijn. Dit is een van de misvattingen die het ego koestert: dat het tot ware verandering, en dus tot ware creativiteit in staat is. Wanneer we van ‘de verlossende illusie’ of van ‘de laatste droom’ spreken, is dit niet wat we bedoelen, maar dit is de laatste verdediging van het ego. ’Weerstand’ is zijn manier om naar de dingen te kijken; zijn interpretatie van vooruitgang en groei. Deze interpretaties zijn noodzakelijkerwijs verkeerd, want ze zijn illusoir. De veranderingen die het ego probeert teweeg te brengen, zijn geen werkelijke veranderingen. Het zijn slechts diepere schaduwen, of misschien andere wolkenpatronen. Maar wat uit niets is gemaakt, kan niet nieuw of anders worden genoemd. Illusies zijn illusies; de waarheid is de waarheid.

3. De weerstand zoals die hier wordt omschreven kan zowel voor een therapeut als een patiënt typerend zijn. In beide gevallen stelt die een grens aan de psychotherapie, omdat die de doelstellingen ervan beperkt. Evenmin kan de Heilige Geest vechten tegen de inbreuk die het ego maakt op het therapeutisch proces. Maar Hij zal wachten, en Zijn geduld is oneindig. Zijn doel is altijd volkomen onverdeeld. Tot welke oplossingen patiënt en therapeut in verband met hun eigen uiteenlopende doelen ook komen, pas wanneer die zich met het Zijne verenigen kunnen die volledig als één met elkaar worden verzoend. Pas dan is alle conflict voorbij, want pas dan kan er zekerheid zijn.

4. Ideaal gezien is psychotherapie een reeks heilige ontmoetingen, waarin broeders bijeenkomen om elkaar te zegenen en de vrede van God te ontvangen. En dit zal zich op een dag aan iedere ‘patiënt’ op deze aarde voltrekken, want wie anders dan een patiënt had hier ooit kunnen komen? De therapeut is slechts een wat meer gespecialiseerde leraar van God. Hij leert door te onderwijzen, en hoe verder gevorderd hij is, des te meer hij onderwijst en des te meer hij leert. Maar in welk stadium hij zich ook bevindt, er zijn patiënten die hem precies zo nodig hebben. Zij kunnen niet meer aannemen dan hij nu geven kan. Toch zullen beiden uiteindelijk hun innerlijke gezondheid vinden.