Hoofdstuk 18

Het voorbijgaan van de droom

I. De substituutwerkelijkheid

 

1. Vervangen betekent aannemen in plaats van. Als je alleen eens in ogenschouw wilde nemen wat dit precies inhoudt, dan zou je meteen zien hoezeer dit in strijd is met het doel dat de Heilige Geest je heeft gegeven en voor jou bereiken wil. Vervangen wil zeggen kiezen tussen, waarbij van het ene aspect van het Zoonschap afstand wordt gedaan ten gunste van het andere. Voor dit speciale doel wordt het ene waardevoller geacht en wordt het andere door hem vervangen. De relatie waarin deze substitutie heeft plaatsgevonden wordt aldus versplinterd, en haar bedoeling dienovereenkomstig gespleten. Fragmenteren is uitsluiten, en substitueren is het sterkste middel dat het ego ter verdediging van de afscheiding heeft.

 

Deze paragraaf begint met een definitie van het woord vervangen oftewel substitueren: Vervangen betekent: aannemen in plaats van. Hier wordt een specifieke vervanging genoemd: één aspect van het Zoonschap beoordelen als waardevoller dan het andere en gebruiken om het andere te vervangen. Dat is wat we doen in de speciale relatie: we vinden één persoon waardevoller dan alle anderen, en vervangen het gehele Zoonschap door deze ene speciale persoon. Ook in een heilige relatie is, met name in het begin, de verleiding tot vervanging groot. De Heilige Geest heeft het doel van de relatie veranderd, maar een achtergebleven restant van het oude doel van zonde zorgt voor de verleiding om de relatie te verbreken en te vervangen door een andere speciale persoon. Een relatie die gewijd is aan heelheid raakt hierdoor versplinterd, omdat de vervanging de keuze voor uitsluiting is. Dit maakt vervanging tot een krachtig afscheidingsmiddel: 'het sterkste middel dat het ego ter verdediging van de afscheiding heeft'.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

2. De Heilige Geest gebruikt nooit substituten. Waar het ego de ene persoon als vervanger voor de andere beschouwt, ziet de Heilige Geest hen verbonden en ondeelbaar. Hij oordeelt niet tussen hen, want Hij weet dat ze één zijn. Doordat ze verenigd zijn, zijn ze één, omdat ze hetzelfde zijn. Substitueren is duidelijk een proces waarbij ze als verschillend worden waargenomen. De ene wil verenigen, de andere scheiden. Niets kan komen tussen wat God verbonden heeft en wat de Heilige Geest als één ziet. Maar alles lijkt te komen tussen de versplinterde relaties die het ego bevordert met het doel te vernietigen.

 

De Heilige Geest accepteert geen vervangingen. In plaats van ons als anders en verschillend te zien en tussen ons te kiezen, ziet Hij ons als gelijk: één, verenigd, ondeelbaar en hetzelfde. We hebben nog steeds specifieke relaties met specifieke personen, maar relaties die toegewijd zijn aan de Heilige Geest, werken harmonieus samen: 'Binnen het onderwijs van de Heilige Geest worden alle relaties gezien als totale verbintenissen, en toch zijn ze op geen enkele wijze met elkaar in conflict' (T15.VI.1:3). In de relaties van de Heilige Geest kan niets tussen ons in komen, maar zoals we allemaal weten, lijkt alles tussen ons in te komen in de relaties van het ego.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

3. De enige emotie waarin vervangen onmogelijk is, is liefde. Angst houdt per definitie vervanging in, want ze komt voor liefde in de plaats. Angst is een emotie die zowel versplinterd als versplinterend is. Hij lijkt vele vormen aan te nemen, en elk lijkt op een andere manier uitgeleefd te moeten worden om te worden bevredigd. Hoewel dit heel wisselvallig gedrag lijkt te introduceren, ligt er een veel ernstiger effect in de versplinterde waarneming waaruit het gedrag voortkomt. Niemand wordt in zijn totaliteit gezien. De nadruk wordt op het lichaam gelegd, met een bijzonder accent op bepaalde delen, en het wordt als vergelijkingsnorm gebruikt om het uitleven van een speciale vorm van angst te aanvaarden of te verwerpen.

 

De weigering van de Heilige Geest om vervangingen te accepteren is de weg van de liefde. Maar angst, het enige alternatief voor liefde, is op zichzelf een vervanging: de vervanging van liefde. Angst neemt vele vormen aan en wordt uitgeleefd op vele manieren, die allemaal voortkomen uit een versplinterde waarneming.

In de speciale relatie vervangen we het gehele Zoonschap door één speciale persoon. Maar daarmee houdt de vervanging niet op. Eerst vervangen we de hele persoon door alleen zijn lichaam, en vervolgens zijn hele lichaam door enkele delen daarvan. Dit geldt niet alleen voor fysieke lichaamsdelen, maar ook voor persoonlijke kenmerken en innerlijke kwaliteiten die ons aantrekken en die de norm worden waarmee we de ene persoon boven de andere verkiezen.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

4. Jij die gelooft dat God angst is, hebt slechts één enkele substitutie in het leven geroepen. Die heeft vele vormen aangenomen, want het was de vervanging van waarheid door illusie, van heelheid door fragmentatie. Ze is zo versplinterd geraakt en onderverdeeld en keer op keer opnieuw verdeeld, dat het nu vrijwel onmogelijk is te zien dat ze ooit één was, en nog steeds is wat ze was. Die ene dwaling, die waarheid naar illusie, oneindigheid naar tijd, en leven naar de dood heeft gebracht, was het enige wat jij ooit hebt gemaakt. Heel je wereld rust hierop. Alles wat je ziet is er een weerspiegeling van, en elke speciale relatie die je ooit hebt gevormd maakt er deel van uit.

 

Al onze vervangingen zijn slechts verschillende vormen van de oorspronkelijke vervanging waaruit de rest is voortgekomen: de vervanging van heelheid door fragmentatie, die plaatsvond toen we 'het nietig dwaas verlangen om afgescheiden, verschillend en speciaal te zijn' (T25.I.5:5) verkozen boven de eenheid van de Hemel. Dit bracht alle omkeringen met zich mee die deel uitmaken van onze wereld: illusies vervingen waarheid, tijd verving oneindigheid, en dood verving leven. Aangezien deze vergissing de vervanging van heelheid door fragmentatie was, hield de fragmentatie niet op en raakte alles steeds meer verdeeld. En omdat deze ene vergissing zoveel vormen heeft aangenomen, kunnen we niet meer zien dat alle vervangingen die onze relaties bepalen en onze wereld vormen niets anders zijn dan manifestaties van één onjuiste keuze.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

5. Misschien verbaast het je te horen hoezeer de werkelijkheid verschilt van wat jij ziet. Je beseft de omvang van die ene dwaling niet. Die was zo enorm en zo volslagen ongelofelijk, dat daaruit wel een wereld van totale onwerkelijkheid moest oprijzen. Wat kon er anders uit voortkomen? De versplinterde aspecten ervan zijn angstwekkend genoeg, wanneer je ernaar begint te kijken. Maar niets wat je hebt gezien toont jou ook maar enigszins de enorme omvang van de oorspronkelijke dwaling, die schijnbaar jou uit de Hemel wierp, kennis verbrijzelde tot betekenisloze stukjes gescheiden waarneming en je dwong tot het ondernemen van verdere substitutie.

 

Ik denk dat ik spreek voor velen van ons, als ik zeg dat ik, na vele jaren de Cursus bestudeerd te hebben, nog steeds verbaasd ben over de enorme kloof tussen alles wat voor mij werkelijk is en de werkelijkheid die de Cursus beschrijft. Jezus vertelt ons hier dat deze kloof zo diep is, omdat we er geen idee van hebben hoe groot de oorspronkelijke vergissing in werkelijkheid is. Ze leek ons uit de Hemel te werpen en de naadloze eenheid van de Hemel te versplinteren in miljarden kleine, afzonderlijke stukjes. Dit was zo ingrijpend dat er wel een totaal op-z'n-kop staande wereld uit moest ontstaan. Het was als de spreekwoordelijke sneeuwbal die van de berg rolde en aan kracht won, totdat we eindigden met een volledige substituut-werkelijkheid.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

6. Dat was de eerste projectie van de dwaling naar buiten. De wereld ontstond om die te verbergen, en werd het scherm waarop ze werd geprojecteerd, dat tussen jou en de waarheid werd opgetrokken. Want de waarheid breidt zich naar binnen toe uit, waar het idee van verlies geen betekenis heeft, en alleen toename denkbaar is. Vind je het werkelijk zo vreemd dat een wereld waarin alles achterstevoren en ondersteboven staat uit deze projectie van dwaling is ontstaan? Het was onvermijdelijk. Want de waarheid die hiernaartoe werd gebracht, kon alleen kalm in het innerlijk blijven, en geen deel hebben aan heel de waanzinnige projectie waardoor deze wereld werd gemaakt. Noem het geen zonde maar waanzin, want dat was het en dat blijft het. Rust haar niet uit met schuld, want schuld veronderstelt dat ze in werkelijkheid tot stand werd gebracht. En bovenal: wees er niet bang voor.

 

'De eerste projectie van de dwaling naar buiten' was het eerste gevolg van de oorspronkelijke vergissing, de vervanging van de heelheid van de Hemel door fragmentatie. We maakten de wereld om deze vergissing, die we zagen als een doodzonde, te verbergen door middel van projectie. De wereld verbergt dus niet alleen de vergissing, maar ook de waarheid. Ze is exact het tegenovergestelde van de waarheid. De waarheid kan 'geen deel hebben aan heel de waanzinnige projectie waardoor deze wereld werd gemaakt'. Jezus noemt het moment waarop dit allemaal leek te gebeuren 'de tijd van verschrikking' (T26.V.13:1) en zegt dat we ons diep van binnen onvoorstelbaar schuldig voelen over de 'misdaad' van het vernietigen van de Hemel. Maar hier zegt hij dat we er niet bang voor moeten zijn, omdat het geen werkelijke misdaad tegen de Hemel was, maar slechts een waanzinnige droom. Daarom is er geen reden voor schuld.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

7. Wanneer je ogenschijnlijk een of andere verwrongen vorm van de oorspronkelijke dwaling ziet opduiken die jou angst inboezemt, zeg dan alleen: ‘God is niet angst, maar Liefde,’ en hij zal verdwijnen. De waarheid zal jou verlossen. Ze heeft jou niet verlaten, om de waanzinnige wereld in te gaan en zo van jou weg te gaan. Binnenin jou is innerlijke gezondheid, buiten jou ligt waanzin. Jij gelooft alleen dat het andersom is: dat de waarheid buiten je is, en dwaling en schuld binnenin je. Je onbeduidende, onzinnige substituten, die door waanzin getroffen luchtig wegwervelen op een dwaze koers, als veren die waanzinnig dansen in de wind, hebben geen substantie. Ze versmelten, vloeien samen en gaan uit elkaar, in wisselende en volstrekt zinledige patronen die helemaal niet beoordeeld hoeven te worden. Ze elk afzonderlijk beoordelen is nutteloos. Hun minieme verschillen in vorm zijn helemaal geen werkelijke verschillen. Niet een ervan doet ter zake. Dat hebben ze gemeen, en anders niets. Maar wat anders is er nodig om ze allemaal hetzelfde te maken?

 

De oorspronkelijke dwaling of vergissing was onze keuze voor afscheiding, en de 'verwrongen vormen' daarvan vinden we met name in de speciale relatie. Omdat we geloven dat we de Hemel vernietigd hebben, geloven we ook dat we de waarheid van de Hemel voorgoed zijn kwijtgeraakt en onze natuur corrupt en zondig is. Maar het is juist andersom: de waarheid van de Hemel verblijft nog steeds in ons en waanzin buiten ons. Onze waanzinnige vervangingen zijn slechts betekenisloze nachtmerries zonder enige werkelijkheid. De waarheid zal ons ervan verlossen, wanneer we naar binnen kijken en haar daar vinden.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

8. Laat ze allemaal gaan, tuimelend en buitelend dansend in de wind, tot ze ver, ver buiten jou uit het zicht verdwenen zijn. En wend je tot de majesteitelijke rust vanbinnen, waar in heilige stilheid de levende God verblijft, die jij nooit verlaten hebt en die jou nooit verlaten heeft. De Heilige Geest neemt jou zachtjes bij de hand, en keert met jou op je schreden terug van je waanzinnige tocht buiten jezelf, waarbij Hij jou met zachtheid terugleidt naar de waarheid en geborgenheid vanbinnen. Hij brengt al jouw waanzinnige projecties en de ongebreidelde substituten die jij buiten jezelf hebt geplaatst naar de waarheid. En zo keert Hij de koers van de waanzin om, en brengt jou weer tot rede.

 

Toepassing : Denk aan enkele situaties of gebeurtenissen waarin je de oorspronkelijke vergissing van de afscheiding in de een of andere vorm herhaalt.

Stel je deze situaties of gebeurtenissen voor als veren, die tuimelend en buitelend dansen in de wind, totdat ze uit het zicht verdwijnen.

Voel dan dat de Heilige Geest je bij de hand neemt en je meeneemt naar een stille plek in je binnenste, waar rust, veiligheid en geborgenheid heersen. Het is de plek waar God verblijft — waar Hij altijd is geweest en altijd zal zijn.

Hier staat het altaar van de waarheid, dat er ook altijd is geweest en altijd zal zijn.

Zie dan dat alle veren, die jouw herhalingen van de afscheiding vertegenwoordigen, op dat altaar liggen en voorgoed verdwijnen in het licht van de waarheid.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

9. In je relatie met jouw broeder, waarin Hij op jouw verzoek over alles de leiding heeft genomen, heeft Hij de koers uitgezet naar binnen toe, naar de waarheid die jullie delen. In de dwaze wereld buiten jou kan iets niet worden gedeeld maar alleen vervangen, en delen en vervangen hebben in werkelijkheid niets gemeen. In jezelf heb jij je broeder met een volmaakte liefde lief. Hier is heilige grond, waar geen vervanging kan binnendringen, en waar alleen de waarheid in je broeder kan verblijven. Hier zijn jullie in God verbonden, evenzeer met elkaar als jullie dat met Hem zijn. De oorspronkelijke dwaling is hier niet binnengedrongen, en zal dit ook nooit doen. Hier is de stralende waarheid, waaraan de Heilige Geest jullie relatie heeft opgedragen. Laat Hem die hierheen brengen, waar jij wilt dat ze is. Schenk Hem slechts een beetje geloof in je broeder, om Hem te helpen jou duidelijk te maken dat geen enkel substituut dat jij voor de Hemel hebt gemaakt, jou daarvan weg kan houden.

 

In de heilige relatie, die gewijd is aan het doel van waarheid, worden alle waanzinnige vervangingen ongedaan gemaakt. In de heilige relatie leidt de Heilige Geest ons naar binnen, naar de waarheid die we delen. De wereld buiten ons is slechts een dwaze plek van vervangingen, maar binnenin ons is heilige grond, waar we elkaar met volmaakte liefde liefhebben. Hier kan geen enkele vervanging binnendringen en zijn we volledig verbonden met God en met elkaar. Hier is alleen de stralende waarheid die het doel is van de heilige relatie. Het enige wat we daarvoor hoeven te doen is een beetje vertrouwen hebben in elkaar.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

10. In jou is er geen afscheiding, en geen enkel substituut kan jou van je broeder weghouden. Jullie werkelijkheid was Gods schepping, en die heeft geen substituut. Jullie zijn zo vast in de waarheid verbonden dat alleen God daar aanwezig is. En Hij zou nooit iets anders in jullie plaats aanvaarden. Hij heeft jullie beiden lief, gelijkelijk en als één. En zoals Hij jullie liefheeft, zo zijn jullie ook. Jullie zijn niet in illusies met elkaar verbonden, maar in de Gedachte die zo heilig is en zo volmaakt, dat illusies de heilige plaats waar jullie tezamen staan, niet langer kunnen verduisteren. God is met jou, mijn broeder. Laten we ons in vrede en dankbaarheid in Hem verbinden, en Zijn gave als onze hoogst heilige en volmaakte werkelijkheid aanvaarden die we delen in Hem.

 

Ondanks alle dwaasheid die voortkomt uit de oorspronkelijke vergissing, is onze werkelijkheid onveranderd gebleven. Er is geen afscheiding en er zijn geen vervangingen en illusies. We zijn nog steeds Gods schepping, onlosmakelijk verbonden met elkaar en met Hem, door Hem bemind als één, en voor altijd geworteld in heilige grond. Jezus wil ontzettend graag dat we ons dit realiseren!

 

Toepassing : Dit is een geweldige alinea om te lezen in de eerste persoon, zodat je haar kunt ervaren als een persoonlijke boodschap:

In mij is er geen afscheiding, en geen enkele vervanging kan mij van mijn broeder weghouden. Mijn werkelijkheid was Gods schepping, en die heeft geen vervanging. Ik ben zo vast in de waarheid met mijn broeder verbonden dat alleen God daar aanwezig is. En Hij zou nooit iets anders in onze plaats aanvaarden. Hij heeft mij en mijn broeder lief, gelijkelijk en als één. En zoals Hij mij liefheeft, zo ben ik ook. Ik ben niet in illusies met mijn broeder verbonden, maar in de Gedachte die zo heilig is en zo volmaakt, dat illusies de heilige plaats waar wij tezamen staan, niet langer kunnen verduisteren. God is met mij. Laat ik mij in vrede en dankbaarheid in Hem met mijn broeder verbinden, en Zijn gave als onze hoogst heilige en volmaakte werkelijkheid aanvaarden die we delen in Hem.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

11. De Hemel is aan heel het Zoonschap teruggegeven door jouw relatie, want daarin ligt het Zoonschap, heel en heerlijk, geborgen in je liefde. De Hemel heeft in alle stilte haar intrede gedaan, want alle illusies zijn met zachtheid naar de waarheid in jou gebracht, en de liefde heeft op je gestraald, en je relatie met de waarheid gezegend. God en Zijn hele schepping zijn er tezamen in binnengetreden. Hoe lieflijk en hoe heilig is jouw relatie, nu de waarheid die doorstraalt! De Hemel kijkt ernaar, en verheugt zich dat je die tot je hebt laten komen. En God Zelf is blij dat jouw relatie is zoals die werd geschapen. Het universum in je is daar met jou, tezamen met je broeder. En de Hemel kijkt met liefde naar wat in die relatie verbonden is, evenals haar Schepper.

 

In de heilige relatie wordt 'de Hemel aan heel het Zoonschap teruggegeven'. Wanneer we ons (in de denkgeest) met een broeder verbinden in het doel van waarheid, verbindt alles en iedereen zich met ons: God, de Hemel, en alles wat God geschapen heeft. Met andere woorden: wanneer we één broeder vergeven, vergeven we alle broeders. Dit vindt elke keer plaats wanneer we de keuze maken om ons op deze manier met een ander te verbinden. Aangezien denkgeesten één zijn, is het niet noodzakelijk dat die ander zich hiervan bewust is: 'Jij wordt nooit alleen genezen. Talloos velen zullen het geschenk ontvangen dat jij ontvangt wanneer jij genezen wordt' (WdI.137.10:3-4).

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

12. Wie door God geroepen is zou geen gehoor moeten geven aan substituten. Hun roep is slechts een echo van de oorspronkelijke dwaling die de Hemel heeft verbrijzeld. En hoe is het de vrede vergaan in hen die gehoor hebben gegeven? Keer met mij naar de Hemel terug, en wandel samen met jouw broeder weg uit deze wereld, door een andere heen, naar de lieflijkheid en de vreugde die de andere in zich bergt. Zou jij wat al gebroken en van hoop verstoken is nog verder willen verzwakken en verbreken? Wil jij hier naar geluk zoeken? Of zou je niet liever willen genezen wat gebroken is, en meewerken om heel te maken wat door afscheiding en ziekte werd verwoest?

 

Wij hebben de heelheid van de Hemel vervangen door de verdeeldheid van de wereld. Als we die vergissing ongedaan willen maken, moeten we nu stoppen met investeren in vervangingen die uiteindelijk niets anders zijn dan verschillende vormen van de oorspronkelijke vergissing.

Vervangingen vooral speciale relaties hebben ons nooit vrede gegeven. Daarom roept Jezus ons op om samen met hem via de werkelijke wereld terug te keren naar de Hemel. Door deze reis 'genezen we wat gebroken is, en maken heel wat door afscheiding en ziekte werd verwoest'. Dit zal ons de vrede en het geluk brengen die we tevergeefs hebben gezocht in al onze waanzinnige vervangingen.

(Toelichtingen door Greg Mackie).

 

13. Jij bent samen met jouw broeder tot de heiligste functie geroepen die deze wereld bevat. Het is de enige die geen grenzen kent en zich naar ieder brokstuk van het Zoonschap uitstrekt met genezing en verenigende troost. Dit wordt jou in je heilige relatie geboden. Aanvaard die hier, en je zult geven zoals je hebt aanvaard. De vrede van God is jou gegeven met het gloedvolle doel waarin jij je met je broeder verbindt. Het heilige licht dat jou en hem heeft samengebracht moet zich wel uitbreiden, nu jij het hebt aanvaard.

 

'De heiligste functie die deze wereld bevat' de functie van de heilige relatie is het genezen van het loonschap door middel van vergeving. De aanvaarding van deze functie betekent dat we de vrede geven die we zelf hebben ontvangen. Het licht is niet alleen bedoeld voor één broeder met wie we een heilige relatie zijn aangegaan, het is bedoeld voor 'ieder brokstuk van het Zoonschap'.

(Toelichtingen door Greg Mackie).