Het heilig ogenblik

I. De twee manieren om de tijd te gebruiken

 

1. Kun jij je voorstellen wat het betekent geen bekommernissen, geen zorgen en geen angsten te hebben, maar gewoon de hele tijd volkomen kalm en vredig te zijn? Toch is dat het waar de tijd voor dient: om juist dat te leren en verder niets. Gods Leraar kan over Zijn onderwijs niet tevreden zijn totdat het alles uitmaakt wat jij hebt geleerd. Hij heeft Zijn onderwijsfunctie pas vervuld wanneer jij zo’n consequente leerling bent geworden dat je alleen van Hem leert. Als dat gebeurd is, zul je geen leraar meer nodig hebben, noch tijd om in te leren.

 

Toepassing : Probeer je voor te stellen hoe het zou zijn om

• geen bekommernissen te hebben

• geen zorgen te hebben

• geen angsten te hebben

• de hele tijd kalm te zijn

• de hele tijd vredig te zijn.

 

Het enige doel van de tijd is om dat te leren. Niet hoe je alle ballen in de lucht kunt houden, maar hoe je volledig in vrede kunt zijn, hoe druk je het ook hebt. Met andere woorden: hoe je altijd kalm en vredig kunt zijn. De Heilige Geest is pas tevreden als we alleen leven vanuit alles wat Hij ons heeft geleerd. Dan zullen zowel een leraar als de tijd overbodig zijn.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

2. Eén bron van vermeende moedeloosheid waaronder je zou kunnen lijden, is je overtuiging dat dit tijd kost, en dat de resultaten van wat de Heilige Geest onderwijst ver in de toekomst liggen. Dat is niet zo. Want de Heilige Geest gebruikt de tijd op Zijn eigen manier, en is er niet door gebonden. De tijd is Zijn vriend bij het onderwijzen. De tijd breekt Hem niet af zoals hij jou afbreekt. En alle afbraak die de tijd met zich mee lijkt te brengen is enkel toe te schrijven aan jouw vereenzelviging met het ego, dat de tijd gebruikt om zijn geloof in vernietiging te ondersteunen. Net als de Heilige Geest gebruikt het ego de tijd om jou ervan te overtuigen dat doel en eind van het onderwijs onontkoombaar zijn. Voor het ego is het doel de dood, en dat is zijn eind. Maar voor de Heilige Geest is het doel het leven, en dat heeft geen einde.

 

Het idee om volledig zonder zorgen te zijn kan ons moedeloos maken, omdat het een eeuwigheid lijkt te duren voordat het zover is. De Heilige Geest lijkt veel tijd nodig te hebben en te verspillen om ons naar dit doel te brengen. 'Waarom schiet Hij niet op?' vragen we ons af.

In feite zijn wij echter de tijdverspillers. We gedragen ons als een koppige ezel die weigert te bewegen. Als we werkelijk bereid zouden zijn om onze vereenzelviging met het ego op te geven, zou de Heilige Geest ons in een oogwenk naar het einde van de reis brengen — naar een leven zonder einde. Het is het ego dat ons gevangen houdt in de tijd, die ons, volgens het pion van het ego, afbreekt totdat we sterven. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

3. Het ego is een bondgenoot van de tijd, maar geen vriend. Het staat immers even wantrouwig tegenover de dood als tegenover het leven, en wat het voor jou wil kan het zelf niet verdragen. Het ego wil jou dood, maar niet zichzelf. Het effect van zijn vreemde religie moet dan ook wel de overtuiging zijn dat het jou tot over het graf kan achtervolgen. En vanuit zijn onwil om jou, zelfs maar in de dood, vrede te laten vinden, biedt het jou onsterfelijkheid in de hel. Het spreekt je van de Hemel, maar verzekert je dat de Hemel niet voor jou is. Hoe kunnen de schuldigen immers hopen op de Hemel?

 

In hoofdstuk 12 werd ons verteld dat het doel van het ego onze dood is. Hier wordt dit thema uitgebreid. Het ego wil ons dood hebben, maar niet volledig vernietigen. Want dat zou zijn eigen vernietiging betekenen — en dat wil het uiteraard niet. Het wil eerst onze dood en ons dan achtervolgen tot over het graf, tot de levende dood in de hel, waar alle hoop is verdwenen en we eeuwig gestraft worden voor onze zonden.

Velen van ons zijn geneigd een alinea zoals deze over te slaan. Wat Jezus hier zegt lijkt te extreem en te macaber te zijn. Het is echter van het grootste belang om weerstand te bieden aan deze verleiding. Het ego dat ons voor altijd wil kwellen in de hel, is hetzelfde ego dat vandaag onze vriend lijkt te zijn en ons onafgebroken adviseert wat we moeten doen om de hemel op aarde te vinden. Tegelijkertijd vertelt het ons dat we deze hemel nooit zullen bereiken omdat ons, vanwege onze schuld, de hel te wachten staat.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

4. Voor degenen die zich met het ego vereenzelvigen, valt aan het geloof in de hel niet te ontkomen. Hun nachtmerries en hun angsten houden daar allemaal mee verband. Het ego onderwijst dat de hel in de toekomst ligt, want daar is heel zijn onderwijs op gericht. De hel is zijn doel. Want hoewel het ego op dood en ontbinding aanstuurt, gelooft het daar niet in. Het doel van de dood, die het voor jou begeert, schenkt hem geen voldoening. Niemand die het onderwijs van het ego volgt, is vrij van de angst voor de dood. Maar als over de dood alleen werd gedacht als het eind van pijn, zou je er dan bang voor zijn? We hebben deze vreemde paradox in het egodenksysteem al eerder gezien, maar nooit zo helder als hier. Want het ego moet doen alsof het de angst van jou weghoudt, om jouw loyaliteit te behouden. Daarentegen moet het angst wekken om zichzelf in stand te houden. Wederom probeert het ego – en maar al te vaak met succes – beide te doen, door van dissociatie gebruik te maken om zijn tegenstrijdige doelen bijeen te houden zodat ze verzoend lijken. Het ego onderwijst aldus: de dood is het einde wat de hoop op de Hemel aangaat. Maar omdat jij en het ego niet gescheiden kunnen worden en het zijn eigen dood niet kan indenken, zal het jou blijven achtervolgen, omdat schuld eeuwig is. Dat is de egoversie van onsterfelijkheid. En juist dit wordt door de egoversie van de tijd ondersteund.

 

De eerste zin kan gelezen worden als: iedereen die zich met het ego vereenzelvigt is bang voor de hel. Elke nachtmerrie en elke angst is daartoe te herleiden. Het maakt niet uit of je een atheïst bent die niet gelooft in een hiernamaals, of een New Ager die gelooft in reïncarnatie. Ergens in je denkgeest leeft de angst dat je zonden zo groot zijn dat je veroordeeld bent tot een schaduwbestaan in een troosteloze plaats van eeuwige kwelling.

Dit, zegt Jezus, is de werkelijke reden waarom we bang zijn voor de dood. Wanneer de dood niets anders zou zijn dan het einde van de pijn van dit leven, zou het zijn als gaan slapen na een hele nare dag en niet meer wakker worden. Dan zouden we hoogstwaarschijnlijk niet bang zijn voor onze dood. We zijn daar dus alleen bang voor vanwege onze (onbewuste) angst voor de hel. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

5. Het ego onderwijst dat de Hemel hier en nu is, want de toekomst is een hel. Zelfs wanneer het zo fel aanvalt dat het iemand van het leven probeert te beroven die denkt dat zijn stem de enige is, spreekt het zelfs tegen hem over de hel. Want het vertelt hem dat de hel ook hier is, en maant hem de sprong van de hel naar vergetelheid te maken. De enige tijd waar iemand van het ego met berusting naar mag kijken is het verleden. En zelfs daar geldt: de enige waarde ervan is dat het er niet meer is.

 

Het ego zegt: 'de Hemel is hier en nu'. En het voegt eraan toe: 'je kunt er maar beter van genieten, want de toekomst is de hel'. Wanneer 'de hemel op aarde' echter ver te zoeken is, zegt het ego: 'die helse toekomst waarover ik sprak, is mi aangebroken'. Dit kan sommigen van ons, die uitsluitend naar het ego luisteren, tot zelfdoding drijven. Dan lijkt vergetelheid de enige uitweg te zijn. Volgens het ego geeft alleen terugkijken naar het verleden rust — omdat het voorbij is. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

6. Hoe akelig en uitzichtloos is het gebruik van de tijd door het ego! En hoe angstaanjagend! Want onder zijn fanatieke vasthoudendheid dat verleden en toekomst hetzelfde zijn, gaat een veel verraderlijker bedreiging voor de vrede schuil. Het ego geeft geen ruchtbaarheid aan zijn ultieme dreiging, want het wil dat zijn aanbidders blijven geloven dat het hun een uitweg kan bieden. Maar het geloof in schuld leidt onherroepelijk tot het geloof in de hel, en dat gebeurt ook aldoor. De enige manier waarop het ego toestaat dat de angst voor de hel wordt ervaren, bestaat erin de hel hier te brengen, maar steeds als een voorproefje van de toekomst. Want niemand die van zichzelf vindt dat hij de hel verdient, kan geloven dat straf in vrede eindigt.

 

De opvatting van het ego over tijd kan als volgt worden samengevat: Het verleden was de hel, het heden is de hei, en de toekomst zal de hel zijn. Het ego houdt fanatiek vol dat de toekomst hetzelfde zal zijn als het verleden, maar wat het je niet vertelt is dat zijn hele plan ertoe leidt dat de toekomst veel slechter zal zijn dan het verleden. Zijn plan is gericht op het vergroten van schuld, en schuld leidt naar de hel. Dat is de toekomst die het ego voor ons heeft gepland. Hoe kunnen we geloven dat we schuldig zijn, zonder eveneens te geloven dat we daar ooit voor moeten boeten? 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

7. De Heilige Geest onderwijst aldus: er is geen hel. De hel is niets anders dan wat het ego van het heden heeft gemaakt. Het geloof in de hel is wat jou verhindert het heden te begrijpen, omdat jij er bang voor bent. De Heilige Geest leidt even gestaag naar de Hemel als het ego naar de hel toe jaagt. Want de Heilige Geest, die alleen het heden kent, maakt daar gebruik van om de angst waarmee het ego het heden onbruikbaar wil maken, ongedaan te maken. Er is geen uitweg uit de angst in de manier waarop het ego de tijd gebruikt. Want volgens zijn leer is de tijd niets anders dan een leermiddel voor het ophopen van schuld, tot die allesomvattend is geworden en om eeuwige wraak schreeuwt.

 

Ondanks alles wat het ego ons vertelt over de hel, is de hel een mythe — een mythe die reeds duizenden jaren door vele religies in stand wordt gehouden. Ze is 'niets anders dan wat het ego van het heden heeft gemaakt'. Het maakt het heden zo hels en angstaanjagend, dat we er bang voor worden, het niet begrijpen, en niet goed gebruiken. Maar we kunnen het gebruiken om onze angst ongedaan te maken. Dat is namelijk de manier waarop de Heilige Geest het gebruikt. We kunnen het heden gebruiken om er steeds dieper in door te dringen, totdat we ons realiseren dat het heden de eeuwigheid is. Als we naar het ego luisteren gebruiken we het heden alleen om onze schuld steeds groter te maken, 'tot die allesomvattend is geworden en om eeuwige wraak schreeuwt'. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

8. De Heilige Geest wil dit alles nu ongedaan maken. Angst hoort niet bij het heden, maar alleen bij het verleden en de toekomst, die niet bestaan. Er is geen angst in het heden, wanneer elk ogenblik helder en los van het verleden staat, en zijn schaduw zich niet tot in de toekomst uitstrekt. Elk ogenblik is een zuivere, smetteloze geboorte waarin Gods Zoon uit het verleden oprijst in het heden. En het heden breidt zich voor eeuwig uit. Het is zo mooi en zuiver en zo vrij van schuld dat er niets dan geluk bestaat. Er is geen herinnering aan duisternis, en onsterfelijkheid en vreugde zijn er nú.

 

De Heilige Geest wil de angstaanjagende ego-zienswijze van de tijd ongedaan maken, in feite zijn we niet bang voor het heden; we zijn alleen bang dat het verleden ons in de toekomst inhaalt. We zien het heden niet zoals het is: 'een zuivere, smetteloze geboorte'. Deze drie woorden — zuiver, smetteloos en geboorte — zeggen allemaal hetzelfde: nieuw, fris, niet geconditioneerd of gekleurd door het verleden. Het huidige ogenblik is vrij van het verleden. In de vorm is het misschien het product van het verleden, maar qua inhoud is het daar volledig vrij van. Waarom zouden we er dus bang voor zijn? 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

9. Deze les vergt geen tijd. Want wat is tijd zonder een verleden en een toekomst? Het heeft tijd gevergd om jou zo volkomen te misleiden, maar het vergt niet de minste tijd om te zijn wat jij bent. Begin je te bekwamen in het gebruik dat de Heilige Geest van de tijd maakt als een leermiddel tot vrede en geluk. Neem dít ogenblik, nu, en beschouw het als alle tijd die er is. Niets kan jou hier vanuit het verleden bereiken, en hier heb je complete vergeving ontvangen, ben je volledig vrij en totaal zonder veroordeling. Vanaf dit heilig ogenblik waarin heiligheid opnieuw werd geboren, zul jij voortgaan in de tijd, zonder angst, en zonder gevoel dat de tijd verandering brengt.

 

Toepassing : Deze alinea bevat een praktische instructie over de manier waarop we het heilig ogenblik binnen kunnen gaan. In de volgende oefening heb ik dit uitgebreid met teksten uit de vorige alinea (enigszins geherformuleerd), enkele zinnen uit de volgende paragraaf, en een zin uit het Werkboek. Neem de tijd om deze oefening te doen. Lees de zinnen niet alleen, maar probeer de ruimte binnen te gaan waarover ze spreken. Gebruik ze om een heilig ogenblik te ervaren.

Er is geen angst in het heden, wanneer elk ogenblik helder en los van het verleden staat,

en zijn schaduw zich niet tot in de toekomst uitstrekt.

Dit ogenblik is een zuivere, smetteloze geboorte

waarin Gods Zoon uit het verleden oprijst in het heden.

En het heden breidt zich voor eeuwig uit.

Het is zo mooi

en zuiver

en zo vrij van schuld

dat er niets dan geluk bestaat.

Er is geen herinnering aan duisternis,

en onsterfelijkheid en vreugde zijn er nú.

(Aangepaste tekst van alinea 8).

 

Neem dit ogenblik, nu,

en beschouw het als alle tijd die er is.

Niets kan jou hier vanuit het verleden bereiken,

en hier heb je complete vergeving ontvangen,

ben je volledig vrij

en totaal zonder veroordeling.

 

We kijken recht in het heden (WdI.181.9:5).

 

Leer deze enkele seconde te onderscheiden

en als tijdloos te beleven (T15.II.6:3).

 

Vanaf dit heilig ogenblik waarin heiligheid opnieuw werd geboren,

zul jij voortgaan in de tijd, zonder angst,

en zonder gevoel dat de tijd verandering brengt. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

10. De tijd is ondenkbaar zonder verandering, maar heiligheid verandert niet. Leer uit dit ogenblik meer dan alleen dat de hel niet bestaat. In dit verlossende ogenblik is de Hemel gelegen. En de Hemel zal niet veranderen, want de geboorte in het heilige heden is de verlossing van verandering. Verandering is een illusie, onderwezen door hen die zichzelf niet als schuldeloos kunnen zien. Er is geen verandering in de Hemel, want er is geen verandering in God. In het heilig ogenblik, waarin jij jezelf ziet stralen van vrijheid, zul jij je God herinneren. Want je Hem herinneren betekent je vrijheid herinneren.

 

Wanneer we werkelijk het heden binnen kunnen gaan en heiligheid in ons herboren wordt, zullen we verlost worden van verandering, want heiligheid verandert niet. In het heilig ogenblik realiseren we ons dat we schuldeloos zijn, dat de hel dus niet bestaat, en dat we nog steeds in de onveranderlijke Hemel zijn, thuis bij God, onze Vader.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

11. Ben je geneigd moedeloos te raken bij de gedachte hoe lang het wel moet duren om je denken zo totaal te veranderen, vraag dan aan jezelf: ‘Hoe lang duurt een ogenblik?’ Kun je de Heilige Geest zo’n korte tijd niet geven ten behoeve van je verlossing? Meer vraagt Hij niet, want meer heeft Hij niet nodig. Het duurt veel langer jou de bereidwilligheid te leren Hem dit te geven, dan Hij nodig heeft om dit nietig ogenblik te benutten om jou de hele Hemel te bieden. In ruil voor dit ogenblik staat Hij klaar om jou de herinnering van de eeuwigheid te geven.

 

We raken gemakkelijk ontmoedigd wanneer we nadenken over het doel van Een cursus in wonderen, omdat het een diepgaande transformatie bevat van de manier waarop we nu alle zien — onszelf, anderen, de wereld, God. We denken dat een dergelijke verandering eindeloos veel tijd in beslag neemt. Maar Jezus zegt dat de Heilige Geest dit hele proces in één enkel ogenblik kan voltrekken. Er is echter één voorwaarde: we moeten eerst de bereidwilligheid ontwikkelen om dat ene ogenblik volledig aan Hem te geven. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

12. Je zult dit heilig ogenblik nooit aan de Heilige Geest geven ten behoeve van jouw bevrijding, zolang je niet bereid bent om het aan je broeders te geven ten behoeve van die van hen. Want het ogenblik van heiligheid wordt gedeeld, en kan niet exclusief het jouwe zijn. Bedenk dan ook, wanneer je in de verleiding komt een broeder aan te vallen, dat zijn ogenblik van bevrijding het jouwe is. Wonderen zijn de ogenblikken van bevrijding die jij schenkt en die je zult ontvangen. Ze getuigen van jouw bereidheid bevrijd te worden, en de Heilige Geest tijd te bieden die Hij op Zijn manier kan aanwenden.

 

Hoe ontwikkelen we de bereidwilligheid om de Heilige Geest dat ene moment volledig te geven? Door te leren het aan onze broeders te geven. Dat betekent niet dat we hen een ogenblik lang onze volle aandacht geven. Het betekent dat we hen de boodschap geven dat ze volledig schuldeloos zijn, door niet toe te geven aan de verleiding hen aan te vallen. Door hen te bevrijden van schuld, bevrijden we ook onszelf daarvan. We schenken het wonder van bevrijding tegelijkertijd aan hen en aan onszelf. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

13. Hoe lang duurt een ogenblik? Het is even kort voor jouw broeder als voor jou. Bekwaam je in het geven van dit gezegende ogenblik van vrijheid aan allen die slaaf geworden zijn van de tijd, en maak aldus de tijd tot een vriend voor hen. De Heilige Geest geeft hun gezegende ogenblik aan jou doordat jij het geeft. Zoals je het geeft, schenkt Hij het jou. Wees niet ongenegen dat te geven wat jij van Hem ontvangen wilt, want in het geven verenig jij je met Hem. In de kristallijne zuiverheid van de bevrijding die jij schenkt, ligt jouw onmiddellijke uitweg uit schuld. Jij moet wel heilig zijn, als je heiligheid schenkt.

 

Het heilig ogenblik binnengaan is geen kwestie van tijd, maar van keuze. We schenken anderen dit ogenblik door hen niet aan te vallen, maar in hen de heiligheid te erkennen die we in onszelf willen herkennen. Want 'jij moet wel heilig zijn, als je heiligheid schenkt'.

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

14. Hoe lang duurt een ogenblik? Zolang als het duurt om volmaakte innerlijke gezondheid, volmaakte vrede en volmaakte liefde voor iedereen, voor God en voor jezelf opnieuw tot stand te brengen. Zolang als het duurt om je onsterfelijkheid te herinneren, en jouw onsterfelijke scheppingen die haar met jou delen. Zolang als het duurt om de hel voor de Hemel in te ruilen. Lang genoeg om alle maaksels van het ego te overstijgen, en tot je Vader op te stijgen.

 

Toepassing : Zowel in alinea 11, als in de alinea's 13 en 14 werd ons de vraag gesteld: "Hoe lang duurt een ogenblik'? Jezus wil dus echt dat we onszelf deze vraag stellen. Laten we dat dus doen.

Probeer in contact te komen met het gevoel van moedeloosheid door de gedachte dat het wel erg lang duurt om je denkgeest volledig te veranderen. Herhaal dan enkele keren:

Hoe lang duurt een ogenblik?

Realiseer je dat de Heilige Geest het hele veranderingsproces In één enkel ogenblik kan voltrekken, wanneer je bereid bent dat ene ogenblik volledig aan Hem te geven.

Zeg dan:

Hoe lang duurt een ogenblik?

Zolang als het duurt om volmaakte innerlijke gezondheid, volmaakte vrede en volmaakte liefde voor iedereen, voor God en voor mijzelf opnieuw tot stand te brengen.

Hoe lang duurt een ogenblik?

Zolang als het duurt om mijn onsterfelijkheid te herinneren, en mijn onsterfelijke scheppingen die haar met mij delen.

Hoe lang duurt een ogenblik?

Zolang als het duurt om de hel voor de Hemel in te ruilen.

Hoe lang duurt een ogenblik?

Lang genoeg om alle maaksels van het ego te overstijgen, en tot mijn Vader op te stijgen. 

(Toelichtingen door Robert Perry)

 

15. De tijd is je vriend, mits je het aan de Heilige Geest overlaat die te gebruiken. Hij heeft maar heel weinig nodig om heel de macht van God aan jou terug te geven. Hij die voor jou de tijd overstijgt, begrijpt waar de tijd toe dient. Heiligheid ligt niet in de tijd, maar in de eeuwigheid. Er is nooit een ogenblik geweest waarin Gods Zoon zijn zuiverheid kon verliezen. Zijn onveranderlijke staat is buiten de tijd, want zijn zuiverheid blijft voor eeuwig buiten het bereik van aanval en voor eeuwig zonder onbestendigheid. In zijn heiligheid staat de tijd stil, en verandert niet. En is dus helemaal geen tijd meer. Want opgenomen in het enkelvoudig ogenblik van de eeuwige gewijdheid van Gods schepping, wordt de tijd omgezet in voorgoed. Geef het eeuwig ogenblik, opdat de eeuwigheid voor jou mag worden herinnerd in dat stralende ogenblik van volmaakte bevrijding. Schenk het wonder van het heilig ogenblik door middel van de Heilige Geest, en laat het aan Hem over dit aan jou te geven.

 

Wij hebben vaak het gevoel dat de tijd niet aan onze kant staat. Maar hij is onze vriend wanneer hem door de Heilige Geest laten gebruiken. Hij heeft maar een heel klein beetje tijd nodig om alle macht en zuiverheid in ons te herstellen die we hebben weggegooid. Dat kan zo snel, omdat het geen kwestie van tijd of verandering is. In het licht van de heiligheid van Gods Zoon 'staat de tijd stil, en verandert niet. En is dus helemaal geen tijd meer'. Tijd is eeuwigheid geworden.

 

De laatste zinnen vatten de kern van deze paragraaf samen:

'Geef het eeuwig ogenblik [aan je broeder], opdat de eeuwigheid voor jou mag worden herinnerd in dat stralende ogenblik van volmaakte bevrijding [dat je hebt gegeven]. Schenk het wonder van het heilig ogenblik door middel van de Heilige Geest [aan je broeder], en laat het aan Hem [de Heilige Geest] over dit aan jou te geven. 

(Toelichtingen door Robert Perry)